قانون اصلاح موادی از قانون خدمت وطیفه عمومی

جناب آقای دکتر محمود احمدی‌نژاد

ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران

      در اجرای اصل یکصد و بیست و سوم (123) قانون اساسی جمهوری ‌اسلامی ‌ایران قانون اصلاح موادی از قانون خدمت وظیفه عمومی که با عنوان طرح به مجلس ‌شورای ‌اسلامی تقدیم گردیده بود، با تصویب در جلسه علنی روز یکشنبه مورخ 22/8/1390 و تأیید شورای محترم نگهبان به پیوست ابلاغ می‌گردد.

رئیس مجلس شورای اسلامی ـ علی لاریجانی

شماره180526                          22/9/1390

وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح ـ وزارت کشور

      «قانون اصلاح موادی از قانون خدمت وظیفه عمومی» که در جلسه علنی روز یکشنبه مورخ بیست و دوم آبان ماه یکهزار و سیصد و نود مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ 2/9/1390 به تائید شورای نگهبان رسیده و طی نامه شماره 57444/217 مورخ 16/9/1390 مجلس شورای اسلامی واصل گردیده است، به پیوست جهت اجراء ابلاغ می‌گردد.

رئیس جمهور ـ محمود احمدی‌نژاد

قانون اصلاح موادی از قانون خدمت وظیفه عمومی

      ماده1ـ ماده (1) مکرر به شرح زیر به قانون خدمت وظیفه عمومی مصوب 29/7/1363 و اصلاحات بعدی آن الحاق میگردد:

      ماده1مکررـ در این قانون عبارت اختصاری به شرح زیر جایگزین عناوین کامل آنها میگردد:

      1ـ فرماندهی کل بهجای مقام معظم فرماندهی کل قوا

      2ـ ستادکل بهجای ستادکل نیروهای مسلح

      3ـ نیروهای مسلح به جای ستاد کل نیروهای مسلح، ارتش جمهوری اسلامی ایران، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران و سازمانهای وابسته، وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و سازمانهای تابعه

      4ـ ارتش به جای ارتش جمهوری اسلامی ایران

      5 ـ سپاه به جای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی

      6 ـ وزارت دفاع به جای وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح

      7ـ وزارت علوم به جای وزارت علوم، تحقیقات و فناوری

      8 ـ وزارت بهداشت به جای وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی

      9ـ سازمان به جای سازمان وظیفه عمومی

      10ـ کارکنان وظیفه به جای افسران وظیفه، درجه داران وظیفه و سربازان عادی وظیفه

      ماده2ـ ماده(2) بهشرح زیر اصلاح میگردد:

      ماده2ـ هر فرد ذکور ایرانی در ماهی که طی آن ماه به سن هجده سال تمام می‌رسد مشمول مقررات خدمت وظیفه عمومی است.

      تبصره ـ مشمول کسی استکه درشمول قانون خدمت وظیفه عمومی قرارگیرد.

      ماده3ـ تبصره ماده(3) به شرح ذیل اصلاح میگردد:

      تبصره ـ تغییر سن بر مبناء ماده واحده قانون حفظ اعتبار اسناد سجلی و جلوگیری از تزلزل آنها مصوب2/11/1367، فقط درباره خودمشمولین معتبر است.

      ماده4ـ بند «الف» ماده(4) به شرح ذیل اصلاح و تبصره (3) آن حذف میشود:

      الف ـ مدت خدمت دوره ضرورت (24) ماه است و درصورتی‌که مشمولان مازاد و یا کمتر از تعداد مورد نیاز باشد ستادکل با کسب اجازه از فرماندهی‌کل آن را به کمتر یا بیشتر از مدت دوره ضرورت تغییر می‌دهد.

      ماده5 ـ ماده(5) و تبصرههایآن به شرح زیر اصلاح میگردد:

     ماده5 ـ کلیه مشمولین قادر به خدمت و بلامانع، به خدمت دوره ضرورت اعزام می‌شوند و پس از فرا گرفتن آموزشهای نظامی لازم در ابتداء خدمت، بقیه خدمت دوره ضرورت را انجام می‌دهند.

تعیین ترتیب تقدم و سهمیه‌بندی مشمولین وظیفه بین هر یک از نیروهای مسلح، توسط ستاد کل با تصویب فرماندهی کل صورت می‌گیرد.

      تبصره1ـ نحوه تأمین سهمیه هر یک از نیروهای مسلح از مشمولین هر دوره، به وسیله کمیسـیونی انجام می‌شود که از نمایندگان نیروهای مزبور به ریاست رئیس سازمان تشکیل میگردد.

      تبصره2ـ سپاه می تواند مشمولین مورد نیاز خود را در هر دوره طبق ضوابط خاص پذیرش سپاه، از بین بسیجیان دارای برگه اعزام به خدمت به میزان سهمیهای که ستاد کل تعیین میکند، انتخاب نموده و قبل از تاریخ اعزام آنان فهرست اسامی آنها را به واحدهای تابعه سازمان اعلام نماید. این مشمولین برای انجام خدمت وظیفه عمومی در اختیار سپاه قرار می‌گیرند.

      تبصره3ـ نیروهای مسلح میتوانند مشمولین متخصص مورد نیاز خود را در سطح کارشناس و بالاتر به میزان سهمیهای که ستاد کل تعیین میکند به عنوان مشمول خاص از ستاد کل درخواست نمایند.

      تبصره4ـ مشمولین وظیفه از تاریخ اعزام از سوی واحدهای وظیفه عمومی ناجا به عنوان کارکنان وظیفه یگان تعیین‌شده، محسوب می شوند.

      ماده6 ـ دو تبصره بهشرح زیر به ماده (7) الحاق میگردد:

      تبصره1ـ وزارت آموزش و پرورش موظف است فارغالتحصیلان تربیت معلم در مراکز آموزشی، از طریق سازمان آنان را به مراکز آموزشی نظامی برای طی دوره آموزش رزم مقدماتی اعزام نماید.

      تبصره2ـ دولت موظف است همه ساله اعتبارات لازم را برای آموزشهای فوق در اختیار سپاه قرار دهد.

      ماده7ـ در بند (ب) ماده (10) عبارت «بانکها و»، پس از عبارت «از طریق» اضافه و بند (و) و تبصره (1) ماده (10)حذف و دو تبصره به عنوان تبصرههای (2) و (3) بهشرح زیر به این ماده الحاق میگردد:

      تبصره2ـ ارزش و اعتبار مدارک دال بر رسیدگی به وضعیت مشمول از لحاظ انجام قسمتی یا تمام امور موضوع این ماده مطابق آیین‌نامه اجرائی مندرج در ماده (51) تعیین می‌شود.

      تبصره3ـ متخلفین از مقررات این ماده به محاکم قضائی معرفی می‌شوند، مجازات اینگونه افراد برای بار اول پرداخت هزینه سالانه یک سرباز طبق قانون بودجه سالانه و نرخ اعلامی دولت است و بار دوم علاوه بر جریمه فوق، سه ماه انفصال از خدمت و برای بار سوم و بالاتر انفصال از خدمات دولتی است.

      ماده8 ـ در صدر ماده (13) بهجای عبارت «مشمولانی که» عبارت «افرادی که اعم از مشمول و غیرمشمول» جایگزین و تبصره‌های(1) و (2) ماده مذکور به شرح زیر اصلاح میگردد:

      تبصره1ـ آن عده از محصلین مراکز آموزش کادر ثابت نیروهای مسلح که قبل از پایان دوره آموزش مستعفی یا اخراج شوند، فقط از طی دوره آموزش نظامی معاف می‌شوند، لکن باید خدمت دوره ضرورت را انجام دهند. درصورتیکه محصلین به علت بیماری یا عدم صلاحیت که ناشی‌از اعمال ارادی آنان نباشد برکنار گردند، مدتتحصیل جزء خدمت دوره ضرورت آنان محسوب می‌شود.

      تبصره 2ـ افسران و درجه داران نیروهای مسلح، در صورتیکه قبل از نیل به درجه به موجب مقررات استخدامی مربوط از خدمت مستعفی یا اخراج شوند، فقط از طی دوره آموزش نظامی معاف می‌شوند لکن باید خدمت دوره ضرورت را انجام دهند و اگر بعد از پایان دوره آموزش از خدمت مستعفی یا اخراج گردند و خدمت آنان از مدت دوره ضرورت کمتر باشد بقیه دوره ضرورت را انجام می‌دهند.

      ماده9ـ ماده(14) و سه تبصره آن به‌شرح زیر اصلاح میگردد:

      ماده14ـ آندسته از مشمولین و کارکنان وظیفه‌ای که بهعنوان پایور اعم از نظامی و کارمند به استخدام نیروهای مسلح در میآیند با انجام ششسال خدمت پس از فراغت از تحصیل یا اتمام دوره آموزشی از انجام خدمت دوره ضرورت معاف میگردند. چنانچه قبل از خاتمه ششسال از خدمت رها گردند، درصورتیکه مشمول معافیتهای قانونی نبـاشند، به نسبت هر چـهار ماه خدمت یک ماه از خدمت دوره ضرورت آنان کسر می‌شود.

      تبصره 1ـ مدت خدمت انجام شده کارکنان وظیفه که در اجرای این ماده بهعنوان کارمند رسمی استخدام میشوند به همان میزان از مدت تعهد موضوع این ماده کسر میشود.

      تبصره2ـ چنانچه کارمندان مذکور پس از اتمام ششسال تعهد خدمتی به هر عنوان از خدمت رها شوند از کارت پایان خدمت دوره ضرورت برخوردار میگردند.

      تبصره3ـ در مناطق بد آب و هوا، مناطق مرزی و مناطق محروم که با تشخیص ستاد کل تعیین می‌شود مدت مذکور در این ماده به پنج سال تغییر مییابد.

      ماده 10ـ ماده (15) بهشرح زیر اصلاح میگردد:

      ماده15ـ مشمولین و کارکنان وظیفه داوطلبی که با داشتن حداقل گواهینامه پنجم ابتدائی و سپردن پنج سال تعهد خدمت نظامی یا شش سال تعهد خدمت کارمندی، بهصورت پیمانی در نیروهای مسلح استخدام می شوند، خدمت آنان به منزله انجام خدمت دوره ضرورت تلقی می شود و پس از پایان تعهد از کارت پایان خدمت برخوردار میگردند. در صورتی که قبل از خاتمه تعهد از خدمت مستعفی یا برکنار گردند، چنانچه مشمول معافیتهای قانونی نباشند، خدمت دوره ضرورت به نسبت چهار ماه خدمت یک ماه از خدمت دوره ضرورت آنان محسوب می‌شود و بقیه خدمت دوره ضرورت را برابر قانون انجام می‌دهند، مگر این که علت رهایی، بیماری یا عدم صلاحیت ناشی از اعمال غیر ارادی آنان به تشخیص هیأت بدوی سازمان مربوط باشد که در اینصورت مدت تعهد انجام شده به نسبت از مدت خدمت دوره ضرورت کسر میگردد.

      تبصره1ـ طی دوره آموزش نظامی برای کلیه کارمندان اعم از رسمی و پیمانی الزامی است.

      تبصره2ـ مدت تعهد پیمانی دارندگان مدرک کارشناسی (لیسانس) و بالاتر یک‌سال کمتر است.

     تبصره3ـ میزان سهمیه کارکنان پیمانی هر یک از نیروهای مسلح از سوی ستاد کل تعیین و ابلاغ میگردد.

      تبصره4ـ چنانچه مشمولِ مستعفی بیش از نیمی از مدت تعهد خود را سپری کرده باشد برای ادامه خدمت دوره ضرورت نیازی به طی دوره آموزش مجدد ندارد و به ازاء هر سال خدمت چهارماه از مدت خدمت ضرورت او کسر می‌شود.

      ماده11ـ در ماده (16) به جای عبارت «آیین‌نامه‌های ارتش جمهوری اسلامی ایران» عبارت «آیین نامه انضباطی نیروهای مسلح» جایگزین میگردد.

      ماده12ـ ماده(17) حذف میگردد.

      ماده13ـ ماده(18) حذف می گردد.

      ماده14ـ ماده (19) بهشرح زیر اصلاح میگردد:

      ماده19ـ کسانی که به سن هجده سال تمام میرسند، پس از انتشار آگهی ‌احضار، موظفند ظرف شش ماه خود را به سازمان معرفی نمایند و سازمان مکلف است، حداکثر ظرف ششماه تکلیف مشمولین وظیفه را تعیین نماید و آنها را به خدمت اعزام یا برابر مقررات از خدمت دوره ضرورت معاف کند.

      تبصره1ـ مشمولان مقیم خارج از کشور، باید به نمایندگی کنسولی یا سیاسی دولت جمهوری اسلامی ایران در کشور محل اقامت خود و در صورت نبود آن، به نزدیکترین نمایندگی کنسولی یا سیاسی دولت جمهوری اسلامی ایران مراجعه نمایند.

      تبصره2ـ آن دسته از مشمولینی که جهت اعزام به خدمت معاذیر دارند و نمیتوانند در موعد مقرر به خدمت اعزام شوند، اعزام آنان حداکثرتا یک سال بر اساس دستورالعملی که به پیشنهاد سازمان و تأیید ستاد کل تهیه می‌شود به تعویق می‌افتد.
      ماده15ـ ماده (20) به شرح زیر اصلاح میشود:

      ماده20ـ سازمان ثبت احوال کشور مکلف است صورت اسامی متولدین ذکور شهرستانها و بخشهایی را که در سال بعد باید به وضع مشمولیت آنها رسیدگی شود به تفکیک هر ماهه به سازمان وظیفه عمومی تسلیم کند.

      ماده16ـ در ماده (21) به جای کلمه «ژاندارمری» عبارت «نیروی انتظامی» جایگزین می‌شود و تبصره (1) حذف و تبصره (2) به تبصره تغییر و بهجای «رئیس اداره» عبارت «رئیس سازمان» و به جای «ستاد مشترک و ستاد مرکزی سپاه» عبارت «نیروهای مسلح» جایگزین میگردد.

      ماده17ـ در ماده (22) عبارت «اداره وظیفه عمومی» به «سازمان» اصلاح میگردد.

      ماده 18ـ ماده (23) حذف میگردد.

      ماده 19ـ تبصره ذیل ماده (30) بهشرح زیر اصلاح میگردد:

      تبصره ـ رئیس سازمان یا نماینده او در صورتی که دلایل و مدارک مثبتهای مبنی ‌بر معافیت از خدمت در پرونده موجود باشد، میتواند برای حداکثر یک‌سال دستور عدم اعزام مشمول را صادر نماید و یا در صورت غیبت موجه وی، دستور رسیدگی صادر کند.

      ماده20ـ مـاده (31) بهشرح زیـر اصلاح و تبـصرههای الحاقی به مـاده مذکور حذف میگردد:

      ماده31ـ دانش‌آموزان مدارس و دانشجویان مراکز آموزش عالی وابسته به وزارت آموزش و پرورش و یا مورد تأیید آن وزارت و دانشجویان دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی دولتی یا غیردولتی داخلی و خارجی  مورد تأیید وزارتخانه‌های علوم و بهداشت و طلاب حوزههای ‌علمیه که در حین تحصیل به سن مشمولیت رسیده و یا میرسند، تا زمانی که به تحصیلات خود ادامه می‌دهند، از اعزام به خدمت دوره ضرورت معاف می‌باشند.

      ماده21ـ در ماده (32) عبارت «حوزه علمیه قم و یا نماینده رسمی آن» به عبارت «مرکز مدیریت حوزههای علمیه یا نمایندگان رسمی آن و یا با مجوز رسمی شورای ‌عالی حوزه‌های علمیه» اصلاح می‌شود.

      ماده22ـ ماده (33) بهشرح زیر اصلاح میگردد:

      ماده33ـ صدور معافیت تحصیلی دانش‌آموزان، دانشجویان و طلاب علوم دینی، موکول به ارائه گواهی اشتغال به تحصیل آنان از طریق مراجع ذی‌ربط است و مدت اعتبار آن تا یک سال پس از صدور گواهی پایان تحصیلات در هر مقطع می باشد.

      تبصره 1ـ حداکثر معافیت تحصیلی برای دانش‌آموزان تا سن بیستسال تمام و در هر یک از مقاطع تحصیلی کاردانی دو و نیم سال، کارشناسیناپیوسته و کارشناسی ارشد ناپیوسته سه سال، کارشناسی پیوسته پنج سال و کارشناسی ارشد پیوسته ششسال، دکترای پزشکی پیوسته هشت سال و دکترای تخصصی شش سال است.

      تبصره2ـ در مواقع ضروری با تشخیص و اعلام کمیسیون موارد خاص دانشگاههای مربوط حداکثر یک سال به مدت فوق اضافه می‌شود.

      ماده23ـ ماده (34) بهشرح زیر اصلاح میگردد:

      ماده34ـ دانش‌آموزان و دانشجویان و طلاب علوم دینی مشمول، در صورت ترک تحصیل، اخراج، انصراف یا فراغت از تحصیل، باید برای خدمت دوره ضرورت خود را معرفی نمایند. مقامات مسؤول مکلفند صورت اسامی این قبیل مشمولین را با ذکر مشخصات کامل و نشانی و رشته تحصیلی بهطور انفرادی، بدون تأخیر به سازمان محل ارسال دارند.

      تبصره1ـ مهلت معرفی مشمولین مذکور حداکثر یک سال پس‌از تاریخ انصراف، ترک تحصیل و اخراج و فراغت از تحصیل است.

      تبصره2ـ مشمولینی که با داشتن معافیت تحصیلی در خارج از کشور تحصیل می‌کنند، پس از ترک تحصیل یا اخراج یا انصراف یا فراغت از تحصیل، موظفند برای رسیدگی به وضع مشمولیت خود حداکثر ظرف یک سال خود را به نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در خارج ازکشور معرفی نمایند.

      تبصره3ـ متخلفین از اجراء این ماده برای بار اول به توبیخ کتبی و درج در پرونده و برای بار دوم علاوه بر توبیخ کتبی به یک ماه انفصال از خدمت و برای بار سوم به دو ماه انفصال از خدمت محکوم می‌شوند.

      ماده24ـ ماده (35) بهشرح زیر اصلاح میگردد:

      ماده35ـ مشمولین دیپلم که حداکثر یک سال پس از فراغت از تحصیل  در یکی از دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی داخل یا خارج از کشور که مورد تأیید وزارتخانه‌های علوم و بهداشت میباشند پذیرفته شوند تا زمانیکه وفق تبصره (1) ماده (33) به تحصیل اشتغال دارند، می‌توانند مشروط به اینکه دارای غیبت غیرموجه نباشند از معافیت تحصیلی استفاده نمایند. این معافیت برای هر مقطع فقط یک بار داده می شود.

      تبصره1ـ معافیت تحصیلی دانشجویان انصرافی در طول مدت تحصیل فقط یک بار قابل تمدید است.

      تبصره2ـ ترخیص کارکنان وظیفه بدون غیبت اولیه در حین خدمت جهت ادامه تحصیل در مقاطع کار شناسی و بالاتر به جز در زمانهای‌اضطراری و جنگ بلامانع‌است.

      ماده 25ـ ماده(36) بهشرح زیر اصلاح میگردد:

      ماده 36ـ مشمولیندارای مدرک کارشناسی و بالاتر و معادل آن در حوزه‌های علمیه علاقمند به تحصیل درخارج از کشور درصورتیکه از نظر مقررات اینقانون و وزارتخانههای علوم و بهداشت، حائز شرایط ادامه تحصیل در خارج ازکشور باشند و دانشگاهها و رشته‌های آنها مورد تأیید وزارتخانه‌های فوق باشد، می توانند با سپردن تضمین‌های لازم با استفاده از مقررات این قانون برای تحصیل به خارج از کشور مسافرت نمایند.

      ماده 26ـ ماده (37) بهشرح زیر اصلاح و تبصره ذیل آن حذف میگردد:

      ماده37ـ ایرانیان مقیم خارج از کشور، فرزندان مأمورین ثابت دولت جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور و همچنین کسانی که قانوناً تحت کفالت، یا ولایت قانونی آنها می‌باشند، چنانچه در حین تحصیل در مدارس ایرانی مستقر در خارج از کشور و یا مؤسسات آموزشی کشورهای خارج مورد تأیید آموزش و پرورش و طلاب حوزه‌های علمیه مورد تأیید شورای ‌عالی حوزه‌های علمیه به سن مشمولیت برسند از معافیت تحصیلی بهرهمند میگردند و ادامه تحـصیل آنان تا سقف یک سال پس از فراغت از تحصیل در دانشگاهها و مراکز آموزش عالی خارج از کشورکه مورد تأیید وزارتخانه‌های علوم یا بهداشت هستند بلامانع میباشد.

      ماده27ـ ماده(38) بهشرح زیر اصلاح میگردد:

      ماده38ـ آئیننامه اجرائی مواد این بخش، توسط وزارت دفاع با کسب نظر از شورای ‌عالی حوزههای علمیه، وزارتخانههای کشور، علوم، بهداشت، آموزش و پرورش و دانشگاه آزاد اسلامی و سازمان ظرف حداکثر شش ماه تهیه می‌شود و پس از تأیید ستاد کل به تصویب هیأت وزیران میرسد.

      ماده28ـ تبصرههای (1) و (2) ماده (39) بهشرح زیر اصلاح و تبصرههای (3) و (4) به ماده مذکور الحاق میگردد:

      تبصره1ـ نحوه طبقه بندی مشمولین و طرز معاینه و ضوابط معافیت پزشکی آنها براساس مقاطع تحصیلی مشمولین به موجب آیین‌نامه معاینه و معافیت پزشکی مشمولین خدمت وظیفه عمومی است که وزارت دفاع با کسبنظر از وزارتخانه‌های کشور و بهداشت، ظرف حداکثر ششماه تهیه می‌کند که پس از تأیید ستاد کل به تصویب هیأت‌وزیران میرسد.

      تبصره2ـ نحوه آموزش و خدمت مشمولین معاف از رزم، برابر دستورالعملی است که از سوی ستاد کل تهیه و ابلاغ میگردد.

      تبصره3ـ کسانی که به مواد مخدر اعتیاد دارند، مشمول بند(3) این ماده می‌شوند و به هنگام معاینه، شناسایی و از سوی واحدهای وظیفه عمومی برای ترک اعتیاد به مدت حداکثر ششماه به مراجع ذی‌ربط معرفی میگردند.

      تبصره4ـ نـیروهای مسلح مکلفـند در حین خدمت، کارکنان وظیفه‌ای را که به مواد مخدر اعتیاد دارند، شناسایی و از سایر سربازان جدا نمایند و آنها را در واحدهای مستقل و مخصوص بهکارگیری و به مراجع ذی‌ربط برای ترک اعتیاد در مدت یک ماه توسط پزشک معالج، معرفی کنند و در طول خدمت تحت نظر و مراقبت‌های لازم  قرار دهند. مدت ترک اعتیاد برای یک بار جزء خدمت دوره ضرورت محاسبه میشود. این افراد پس از پایان خدمت قانونی از خدمت ترخیص می‌شوند لیکن در هر حال صدور  کارت پایان خدمت منوط به ارائه گواهی ترک اعتیاد است.

      ماده29ـ ماده (41) بهشرح زیر اصلاح میگردد:

      ماده41ـ کلیه مشمولین وظیفه باید قبل از اعزام به خدمت توسط یک پزشک از نیروهای مسلح معاینه شوند و در صورت نبودن پزشک از نیروهای مسلح، توسط پزشکان غیرنظامی متعهد که صلاحیت آنان به وسیله نیروی انتظامی تأیید شده باشد، معاینه گردند.

      تبصره1ـ اظهارنظر در مورد معافیت پزشکی مشمولین توسط سه نفر پزشک نیروهای مسلح در هر شهرستان صورت می‌گیرد، رأی اکثریت این پزشکان معتبر است.

      تبصره2ـ نیروهای مسلح موظفند پزشکان مورد نیاز شوراهای پزشکی را به نیروی انتظامی معرفی نمایند. درصورتیکه تأمین پزشکان مورد نیاز از نیروهای مسلح امکانپذیر نباشد، نیروی انتظامی از پزشکان غیرنظامی مورد تأیید در شورای پزشکی استفاده مینماید.

      تبصره3ـ دولت مکلف است همه ساله هزینه تجهیز و تشکیل شورای پزشکی و شورای عالی پزشکی، فوق العاده پزشکان عضو شوراهای مذکور و همچنین هزینه معاینات تخصصی مشمولینی که از پرداخت هزینه معاینات معاف می‌باشند و هزینه‌های اجرای تبصرههای (3) و (4) ماده (39) را در اعتبارات نیروی انتظامی و بیمارستانهای ذیربط پیش‌بینی نماید.

      ماده30ـ ماده زیر به عنوان ماده (42) مکرر به قانون الحاق میگردد:

      ماده42 مکررـ مشمولینی که در شورای پزشکی شهرستان مربوط با معاینه بالینی معاف از خدمت تشخیص داده نشوند و به تشخیص این شورا یا رئیس واحد وظیفه عمومی مربوط یا اعتراض مشمول، نیاز به معاینه تخصصی داشته باشند، رئیس حوزه موظف است آنان را به نزدیکترین مرکز مجهز وزارت بهداشت، یا بیمارستانهای نیروهای مسلح معرفی نمـاید تا مورد معاینه قرار گیرند و نتیجه معاینه تخصصی برای تصمیم‌گیری به شورای پزشکی همان شهرستان ارسال و در صورت اصرار بر اعتراض مشمولین با تأمین هزینهها از سوی مشمول نتایج جهت تصمیمگیری به شورای عالی پزشکی متشکل از پزشکان متخصص استان ارسال گردد.

      تبصره1ـ مشمولینی که متقاضی معاینه تخصصی باشند، قبلاً باید هزینههای پیشبینی شده را به حساب دولت پرداخت نمایند. پس از معاینه طبق این قانون با مشمولان رفتار میشود. مشمولینی که به تشخیص شورای پزشکی نیاز به معاینه تخصصی دارند، همچنین مشمولین مددجوی تحت پوشش سازمان بهزیستی کشور و افرادی که به تأیید کمیته امداد امام خمـینی (ره) محل فاقد تمکن مالی هستند از پرداخت وجه مزبور معاف میباشند.

      تبصره2ـ مراکز مجهز وزارت بهداشت یا بیمارستانهای نیروهای مسلح موظفند به وضعیت مشمولین معرفی شده واحد مربوطه خارج از نوبت رسیدگی نمایند و آنان را حداکثر ظرف یک ماه مورد معاینه تخصصی قرار دهند.

      تبصره3ـ چنانچه مشمولینی که برای معاینات تخصصی به مراکز مجهز وزارت بهداشت یا بیمارستانهای نیروهای مسلح معرفی میشوند، ظرف یکماه به این مراکز مراجعه نکنند، پس از تعیین تکلیف به خدمت اعزام می‌شوند.

      ماده31ـ ماده (43) بهشرح زیر اصلاح میگردد:

      ماده43ـ چنانچه رئیس سازمان یا نماینده او اطمینان حاصل نماید که رأی شورای پزشکی مطابق مقررات صادر نشده است، پرونده را برای بررسی به شورای عالی پزشکی که از سه پزشک متخصص نیروهای مسلح تشکیل میگردد ارجاع میدهد. نظر این شورا قطعی و لازم الاجراء است.

      ماده32ـ ماده(44) به شرح ذیل اصلاح میگردد:

      ماده44ـ مشمولین زیر حسب مورد از انجام خدمت دوره ضرورت معاف میباشند:

      1ـ یگانه فرزند ذکور مراقب یا نگهدارنده پدر نیازمند مراقبت که قادر به اداره امور خود نباشد.

      2ـ یگانه مراقب یا نگهدارنده مادر فاقد شوهر

      3ـ تنها برادر تنیِ سرپرست خواهر فاقد پدر، همسر و فرزند ذکور غیرمحجور

      4ـ تنها برادرِ سرپرستِ برادرِ کبیرِ نیازمندِ مراقب و فاقد پدر و همسر و فرزند ذکور غیر محجور و فاقد شغل

      5 ـ یگانه سرپرست برادر کمتر از هجده سال تمام

      6 ـ یگانه نوه ذکور مراقب یا نگهدارنده جد فاقد فرزند یا جده فاقد شوهر و فرزند

      7ـ مشمولی که همسرش فوت نموده و از او دارای فرزند صغیر بوده مادامی که ازدواج مجدد نکرده است و یا همسری دارد که بعد از ازدواج معلول شده و نیازمند مراقبت باشد.

      8 ـ از چند برادر واجد شرایط اعزام به خدمت در صورت اعزام یکی از برادران به خدمت، یکی از برادران میتواند تا اتمام خدمت او  از تعویق اعزام استفاده نماید.

      9ـ در مورد معافیت از انجام خدمت ضرورت یک نفر از فرزندان خانواده‌‌ای که دو برادر آنان خدمت سربازی را انجام داده‌اند، ستاد کل نیروهای مسلح تصمیم‌گیری می‌کند.

      10ـ یکی از فرزندانِ پسر سربازی که در حین خدمت سربازی فوت کند و یا یکی از فرزندان ذکور خانواده‌ای که یک فرزند آن خانواده در حین انجام خدمت سربازی فوت نموده باشد.

      تبصره1ـ منظور از یگانه مراقب، تنها فرزند ذکور یا برادر یا نوه بیش از هجدهسال تمام اسـت که مراقبت هـر یک از بستگان مذکور در این ماده را به علت نقص عضو، بیماری، کبر سن، صغر سن، یا اناث بودن برعهده دارد، نیازمندی اشخاص مذکور به مراقبت با توجه به نقص عضو، بیماری و یا محجور بودن آنان به تشخیص شورای پزشکی است.

      تبصره2ـ مشمولین موضوع بند(2) این ماده تا سیماه متوالی میتوانند از معافیت کفالت موقت استفاده نمایند و در پایان مدت فوق در صورت دارا بودن شرایط کفالت از انجام خدمت دوره ضرورت معاف میگردند.

      تبصره3ـ وجود برادری که از معافیت تحصیلی برخوردار است مانع از معافیت کفالت موقت مشمولی که سرپرستی خانواده را برعهده دارد، نیست. این معافیت فقط در طول مدت معافیت تحصیلی برادر مشمول که خارج از شهرستان محل سکونت به تحصیل اشتغال دارد معتبر است و مشمول پس از آن با رعایت سایر مقررات این قانون به خدمت دوره ضرورت اعزام می‌شود.

      تبصره4ـ در صورتیکه برادر یا برادران یا پدر مشمول به دلیل بیماری یا معلولیت زمینگیر بوده و بنا به تشخیص شورای پزشکی فاقد صلاحیت و یا ناتوان برای سرپرستی باشند و مشمول نیز عملاً مراقبت یا سرپرستی را بر عهده داشته باشد، میتواند از معافیت کفالت برخوردار گردد.

      ماده33ـ یک ماده به شرح ذیل به عنوان ماده (44مکرر) به قانون اضافه می‌شود:

ماده44مکررـ نحوه معافیت از خدمت فرزندان ذکور مددجویان به شرح زیر است:

      1ـ یکی از فرزندان ذکور مادران فاقد شوهر تحت پوشش کمیته امداد حضرت امام(ره) و سازمان بهزیستی از انجام خدمت دوره ضرورت معاف است.

      2ـ مشمولانی که حداقل یک فرزند معلول داشته باشند از انجام خدمت دوره ضرورت معاف می‌باشند.

      3ـ تنها پسر خانواده‌هایی که دارای سه فرزند اناث یا بیشتر باشند از انجام خدمت دوره ضرورت معافند.

      4ـ مشمولانی که با معلولان اناث دارای معلولیت جسمی ـ حرکتی ازدواج کنند به صورت موقت از انجام خدمت دوره ضرورت معاف می‌شوند و پس از گذشت پنجسال از استمرار ازدواج آنها معافیت موقت به معافیت دائم تبدیل می‌شود.

      ماده34ـ ماده (45) به شرح ذیل اصلاح میشود:

      ماده45ـ مشمولانی که پدر یا مادر یا فرزند یا برادر یا خواهر آنان در راه به ثمر رسیدن انقلاب اسلامی و استمرار آن شهید یا جانباز یا اسیر یا جاویدالاثر شده یا بشوند و مراتب مورد تأیید نهادهای ذیربط باشد به شرح ذیل از انجام خدمت سربازی معاف میشوند:

      1ـ کلیه فرزندان ذکور شهدا و جاویدالاثران(مفقودین) از انجام خدمت دوره ضرورت معاف می باشند.

      2ـ به ازاء هرشهید یا آزاده با حداقل بیست و چهار ماه سابقه اسارت یا جانباز با حداقل (25%) جانبازی یا جاویدالاثر(مفقود) فاقد فرزند ذکور یک نفر از برادران آنها از انجام خدمت دوره ضرورت معاف می‌شوند.

      3ـ به ازاء هر بیست و چهار ماه آزادگی، (25%) جانبازی و سی ماه سابقه حضور در جبهه یک نفر از فرزندان آزادگان، جانبازان و رزمندگان معاف می‌گردد.

     این امتیازات برای بهره‌مندی از تسهیلات این بند قابل جمع است و درمورد معافیت کسانی که مدت جانبازی یا حضور در جبهه یا مدت آزادگی و اسارت آنها در حد معافیت یک فرزند آنان نیست، با درصد جانبازی و مدت حضور در جبهه و مدت دوران اسارت محاسبه می‌شود.

      4ـ کلیه مشمولین جانباز دارای حداقل ده درصد (10%) جانبازی از انجام خدمت دوره ضرورت معاف می باشند.

      5 ـ یک فرزند خوانده قانونی ذکور جانبازی که برابر گواهی بنیاد شهید و امور ایثارگران صاحب فرزند نمی شود از انجام خدمت دوره ضرورت معاف می‌شود.

      6 ـ مشمولانی که با جانبازان اناث دارای درصد جانبازی بیست و پنج درصد(25%) و بالاتر ازدواج کنند به صورت موقت از انجام خدمت دوره ضرورت معاف می‌شوند و پس از گذشت پنجسال از معافیت موقت آنان در صورت استمرار ازدواج معافیت موقت به معافیت دائم تبدیل می‌گردد.

      ماده 35ـ ماده (47) و تبصرههای آن بهشرح زیر اصلاح میگردد:

      ماده47ـ کلیه مشمولینی که برای انجام خدمت وظیفه عمومی اعزام میشوند، همچنین کسانی که از انجام خدمت معاف میگردند، باید آموزشهای نظامی و انتظامی اعم از عمومی و تخصصی را مطابق دستورالعملی که توسط ستادکل با همکاری سازمانهای نیروهای مسلح تهیه می‌شودو به تصویب فرماندهی کل میرسد، طی نمایند.

      تبصره1ـ آموزش مشمولین معاف از خدمت برابر آییننامهای است که از سوی ستاد کل تهیه می‌شود و به تصویب فرماندهی کل می رسد.

      تبصره2ـ در زمان صلح آموزشهای فوق باید به نحوی طراحی گردد که بهعنوان واحد درسی یا پودمان قابل محاسبه باشد.

      تبصره3ـ نیروهای مسلح باید در حین خدمت در زمان صلح زمینه استمرار آموزشهای فوق را برای سربازان فراهم نمایند.

      تبصره4ـ آیین‌نامه اجرائی تبصرههای(2)و(3) این ماده توسط وزارت دفاع با همکاری وزارتخانه‌های آموزش و پرورش، علوم، بهداشت، کشور و دانشگاه آزاد اسلامی تهیه می‌شود و پساز تأیید ستادکل به تصویب هیأت وزیران میرسد.

      تبصره5 ـ از همة کارکنان وظیفه در طول مدت دوره آموزش آزمونهای ارزیابی شخصیت و رفتار گرفته می‌شود و متناسب با نتایج حاصله تقسیم و پرونده افراد نیازمند به خدمات مشاوره‌ای به مراکز ذیربط در نیروهای مسلح برای راهنمایی و حمایت ارسال میگردد. نحوه اجراء برابر دستورالعملی است که توسط ستاد کل تهیه و ابلاغ میگردد.

      ماده36ـ ماده (48) و سه تبصره آن بهشرح زیر اصلاح میگردد:

      ماده48ـ کارکنان وظیفه بر اساس مدرک تحصیلی و وجود محل سازمانی پس از طی دوره آموزشی لازم به یکی از درجات زیر نائل میگردند:

      1ـ کارکنان وظیفه فاقد مدرک پایان دوره متوسطه به یکی از درجات سربازی تا سرجوخگی

      2ـ کارکنان وظیفه دارای مدرک پایان دوره متوسطه به یکی از درجات گروهبانی یا رزم‌آوری

      3ـ کارکنان وظیفه دارای مدرک کاردانی به یکی از درجات استواری یا رزم‌داری یا ستوان سومیر

      4ـ کارکنان وظیفه دارای مدرک کارشناسی به درجه ستوان دومی

      5 ـ کارکنان وظیفه دارای مدرککارشناسیارشد و بالاتر به درجه ستوان یکمی

      تبصره1ـ نیل به درجات گروهبان سومی و بالاتر مستلزم طی دوره آموزش تخصصی مورد نیاز و دارا بودن صلاحیتهای لازم است.

      تبصره2ـ کارکنان وظیفه در صورت نداشتن صلاحیتهای لازم جهت نیل به درجات مصرحه فوق بر اساس دستورالعملی که از سوی ستاد کل تهیه و ابلاغ میگردد، به درجات مناسب پایینتر تا درجه سربازی نائل می شوند.

      ماده 37ـ ماده (48مکرر) به شرح زیر به قانون الحاق میگردد:

      ماده48مکررـ اعطاء درجه نظامی به آندسته از کارکنان وظیفه که برابر با مقررات این قانون واجد شرایط نیل به درجات گروهبان سومی و بالاتر میباشند در هر سازمان با تصویب مقاماتی است که اختیار تصویب همان درجات را در مورد کارکنان پایور دارند.

      تبصره ـ اعطاء درجه تشویقی و یا تنزیل درجه کارکنان وظیفه براساس ضوابطی که برای تشویق و یا تنبیه کارکنان در آیین‌نامه انضباطی نیروهای مسلح پیشبینی گردیده است، می‌باشد.

      ماده38ـ ماده (49) به شرح زیر اصلاح میگردد:

      ماده49ـ حقوق سربازان وظیفه حداقل شصت درصد (60%) و حداکثر نود درصد (90%) حداقل حقوق کارکنان نیروهای مسلح مبتنی بر قانون مدیریت خدمات کشوری است که با توجه به تحصیلات و درجات آنان توسط ستاد کل تهیه می‌شود و به تصویب فرماندهی‌کل می‌رسد.

      تبصره1ـ به کارکنان وظیفة متأهل یا سرپرست خانواده معادل صددرصد (100%) حق عائلهمندی کارکنان پایور نیروهای مسلح پرداخت میگردد.

      تبصره2ـ حقوق کارکنان وظیفه در دوران آموزش و قبل از دریافت درجه یا سردوشی به میزان پنجاه درصد (50%) حقوق اولین ماه دوران خدمت آنان است.

      تبصره3ـ به کارکنان وظیفه در خاتمه خدمت دوره ضرورت معادل یکماه حقوق به عنوان پاداش پرداخت میگردد.

      تبصره4ـ حق بازنشستگی و حقوق اولین ماه خدمت از حقوق ماهانه کارکنان وظیفه کسر نمیگردد.

      ماده39ـ ماده (49مکرر) به شرح زیر به قانون الحاق میگردد:

      ماده49مکررـ نیروهای مسلح و سازمانهای وابسته و سایر دستگاهها که کارکنان وظیفه را در اختیار دارند مکلفند با توجه به اعتبارات مصوب، امکانات زیست، پوشاک، خوراک، بهداشت و درمان متناسب آنان در محل خدمت را فراهم نمایند.

      تبصره1ـ دولت موظف است اعتبارات مورد نیاز برای زیست، پوشاک، خوراک، بهداشت و درمان سربازان وظیفه را به شرح ذیل در اختیار نیروهای مسلح و سایر دستگاههای بهکارگیرنده کارکنان وظیفه قرار دهد:

      1ـ خوراک کارکنان وظیفه به میزان دوبرابر خوراک کارکنان دولت

      2ـ پوشاک و زیست سربازان وظیفه به میزان سههزاربرابر ضریب ریالی

      3ـ هزینه‌های بهداشت و درمان برابر سرانه مصوب دولتی

      تبصره2ـ وسیله ایاب و ذهاب و پذیرایی یا هزینه آن در هنگام اعزام مشمولان به مراکز آموزشی کارکنان وظیفه و یا اعزام به مرخصی استحقاقی که چهار نوبت در سال است، باید تأمین شود.

      ماده 40ـ ماده (50) بهشرح زیر اصلاح میگردد:

      ماده50 ـ افسران و درجه‌داران وظیفه در صورت اعزام به مأموریت یا انتقال یا خدمت در مناطق محروم و بد آب و هوا و مناطق عملیاتی مشمول مقررات فوقالعاده و مزایای مربوط به افسران و درجه داران کادر ثابت نسبت به حقوق آنان می‌باشند. سایر کارکنان وظیفه در موارد مذکور از دوسوم فوقالعادهها و مزایای درجه گروهبان دومی کادر ثابت برخوردار می‌شود.

      تبصره1ـ به کارکنان وظیفهای که درشهر محل‌سکونت خود بهکارگیری میشوند، فوق العاده محرومیت از تسهیلات و بدی آب وهوا تعلق نمیگیرد.

      تبصره2ـ به کارکنان وظیفه‌ای که بنا به تقاضای خود منتقل میشوند هزینه سفر و فوق العاده انتقال تعلق نمیگیرد.

      تبصره3ـ طبقه‌بندی مناطق از نظر محرومیت، آب و هوا و عملیاتی طبق آییننامهای است که وزارت دفاع تهیه می‌کند و پس از تأیید ستاد کل به تصویب هیأت ‌وزیران می‌رسد.

      ماده41ـ ماده (55) به شرح زیر اصلاح میگردد:

      ماده55 ـ دولت موظف است اعضاء خانوادهِ تحتِ تکفلِ کارکنان وظیفه را در طول مدت خدمت تحت پوشش قرار دهد و به آنان مستمری پرداخت نماید.

      تبصره ـ آیین‌نامه اجرائی این ماده توسط وزارت دفاع تهیه می‌شود و به تصویب هیأت وزیران میرسد.

      ماده42ـ ماده (58) بهشرح زیر اصلاح میگردد:

      ماده58 ـ مشمولین خدمت وظیفه عمومی که برای رسیدگی و یا اعزام جهت طی دوره ضرورت احضار میشوند چنانچه در مهلت یا موعد مقرر خود را معرفی نکنند، همچنین مشمولینی که معافیت موقت دریافت داشتهاند و پس از انقضاء مدت اعتبار، ظرف یک ماه برای تجدید رسیدگی خود را معرفی نکنند، غایب شناخته می‌شوند، پس از معرفی یا دستگیری در صورتیکه طبق مقررات این قانون قادر به خدمت و بلامانع تشخیص داده شوند به خدمت اعزام می‌گردند و با آنان به ترتیب زیر رفتار میشود:

      1ـ مشمولانی که مدت غیبت اولیه آنان در زمان صلح تا سه ماه و در زمان جنگ تا پانزده روز باشد، سه ماه اضافه خدمت و چنانچه مدت غیبت اولیه آنان در زمان صلح بیشتر از سه ماه و در زمان جنگ بیش از پانزده روز باشد به شش ماه اضافه خدمت تنبیه میگردند.

      2ـ مشمولینی که مدت غیبت اولیه آنان در زمان صلح از یک سال و در زمان جنگ از دو ماه تجاوز نماید، علاوه بر اعمال اضافه خدمت مذکور در بند (1)، فراری محسوب می‌شوند و به مراجع صالح قضائی معرفی می‌گردند.

      تبصره1ـ مشمولین غایبی که به خدمت اعزام میشوند در صورتی که در حین خدمت، حسن اخلاق و رفتار و جدیت در انجام وظیفه از خود نشان دهند، یا در عملیات جنگی ابراز شجاعت و فداکاری نمایند به طوری که مراتب مورد گواهی فرماندهان و رؤسای ذیربط باشد، برابر ضوابطی که از سوی ستاد کل ابلاغ میگردد با تصویب مقامات سرلشکری و یا همطراز در سازمان مربوط از انجام اضافه خدمت، یا بخشی از آن معاف می‌گردند.

      تبصره2ـ مشمولینی که تا تصویب این قانون غایب شناخته شده‌اند چنانچه در داخل کشور ظرف حداکثر ششماه و آنهایی که درخارج از کشور باشند، ظرف حداکثر یکسال خود را جهت انجام خدمت دوره ضرورت معرفی نمایند، مشمول تنبیهات این قانون نمی‌شوند.

      تبصره3ـ رسیدگی به وضعیت مشمولینی که دارای عذر موجه برای غیبت خویش میباشند برابر آیین‌نامه‌ای است که پس از تأیید فرماندهی کل ابلاغ میگردد.

      تبصره4ـ در مورد غیبت مشمولین دوره‌های احتیاط و ذخیره برابر دستورالعملی که در ستاد کل تهیه و پس از تأیید فرماندهی کل ابلاغ میگردد، رفتار می‌شود.

      ماده43ـ یک ماده به عنوان ماده (58مکرر) به شرح ذیل به قانون الحاق‌میگردد:

      ماده58 مکررـ نیروی انتظامی موظف است در خصوص شناسایی، تعقیب و دستگیری مشمولان غایب و رسیدگی به وضعیت آنان اقدام نماید و کلیه نهادها و دستگاههای اجرائی مشمول ماده(5) قانون مدیریت خدمات کشوری و شرکتهای دولتی و مؤسسات غیردولتی و خصوصی و بانکها و نیروهای مسلح باید همکاری لازم را در این مورد به‌عمل آورند. آیین‌نامه اجرائی این ماده توسط سازمان با همکاری وزارتخانه‌های کشور و دفاع تهیه می‌شود و پس از تأیید ستاد کل به تصویب هیأت وزیران می‌رسد.

      ماده44ـ ماده(59) بهشرح زیر اصلاح می گردد:

      ماده59 ـ مشمولین خدمت دوره ضرورت چنانچه در مدت آموزش اولیه و یا در حین خدمت مرتکب غیبت یا فرار گردند به نحوی که ادامه خدمت آنان مستلزم تجدید دوره آموزش باشد، ضمن رسیدگی قانونی به غیبت یا فرار آنان، مجدداً به دوره آموزش اعزام می‌شوند و پس از پایان آموزش در یگان قبلی به خدمت ادامه می‌دهند. مدت آموزش قبلی این افراد جزء خدمت آنان محسوب نمیگردد.

      تبصره ـ چنانچه در مورد کارکنان وظیفهای که به دستور مقامات قضائی بازداشت میشوند رأی برائت یا قرار منع پیگرد صادر شود مدت حبس، جزء خدمت وظیفه عمومی آنان محسوب میگردد.

      ماده45ـ ماده (63) مکرر به شرح زیر به قانون الحاق میگردد:

      ماده63 مکررـ کسانی که به نحوی مشمولین غایب را در مؤسسات دولتی و غیردولتی از قبیل کارخانهها، شرکتها، آموزشگاهها، کارگاهها، بنگاهها، مغازهها و تعمیرگاهها، بهکارگیری نمایند توسط نیروی انتظامی، وزارتخانه‌های «تعاون، کار و رفاه اجتماعی» و«صنعت، معدن و تجارت» شناسایی و به محاکم صالحه قضائی معرفی می‌شوند. مجازات اینگونه افراد برای بار اول هزینه سالانه یک سرباز و برای بار دوم و بیشتر هزینه سالانه سه سرباز است.

      تبصره ـ ثبتنام در مراکز آموزشی خصوصی و آزاد برای ارائه آموزش به منزله بهکارگیری محسوب می‌شود و مشمول این مجازاتها است.

      ماده46ـ ماده(66) قانون حذف می‌گردد.

      ماده47ـ ماده(67) قانون حذف می‌گردد.

      ماده48ـ مواد الحاقی زیر با عنوان «فصل هشتم ـ استفاده دستگاههای غیرنظامی از خدمات کارکنان وظیفه»به قانون اضافه میشود:

      ماده66 ـ نیروهای مسلح موظفند در اجراء اصل یکصد و چهل و هفتم (147) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران تعدادی از کارکنان وظیفه خود را بنا به درخواست دولت برای امور امدادی، تولیدی، جهاد کشاورزی، آموزشی، تحقیقاتی و پژوهشی، بهداشتی و درمانی مشروط بر این که به آمادگی رزمی نیروهای مسلح آسیبی وارد نیاید در اختیار دولت قرار دهد.

      تبصره ـ دولت میتواند از خدمات کارکنان وظیفه به دوصورت زیر استفاده نماید:

      الف ـ به عنوان کارکنان وظیفه برای انجام خدمت دوره ضرورت

      ب ـ به عنوان استخدام تعهد خدمتی

      ماده67 ـ کلیه کارکنان وظیفه که در اجراء ماده فوق در اختیار دستگاههای دولتی و نهادها قرار میگیرند باید قبل از بهکارگیری، دورههای آموزش نظامی مورد نیاز را در نیروهای مسلح طی نمایند.

      تبصره ـ مدت آموزشهای نظامی و برنامه تفصیلی آنها مطابق با اساسنامه مربوط در نیروهای مسلح است.

      ماده68 ـ هفتاد درصد(70%) کارکنان وظیفه اختصاص یافته به هر یک از صورتهای مذکور در تبصره ماده (66) این قانون باید در مناطق محروم بهکار گرفته شوند مگر نخبگان و افرادی که مدرک تحصیـلی کارشناسی ارشد و بـالاتر دارند و خدمـت آنان در مناطق غیرمحروم به  تشخیص بالاترین مقام سازمان ذیربط ضروری باشد.

      ماده69 ـ تعیین هر یک از دستگاهها برای استفاده از خدمت مشمولین اعم از مشمولین بنـدهای (الف) و (ب) تبصـره ماده (66) و همچنین تعداد نیازمندی آنها براساس درخواست دستگاه دولتی و تأیید دولت، پس از بررسی ستاد کل به تصویب فرماندهی ‌کل ‌می‌رسد.

      ماده70 ـ مشمولین موضوع بند (الف) تبصره ماده (66) پس از طی آموزش نظامی برابر مقررات این قانون به درجات نظامی نائل و برای انجام خدمت دوره ضرورت مأمور میگردند و پس از پایان خدمت نیز از کارت پایان خدمت دوره ضرورت که توسط سازمان صادر میگردد برخوردار میشوند.

      تبصره1ـ استفاده از لباس نظامی و علائم آن توسط کارکنان وظیفه مأمور به مراکز دولتی ممنوع است و در صورت درخواست بالاترین مقام سازمان بهکارگیرنده و موافقت ستاد کل لباس متحدالشکل با علائم مشخص برای این کارکنان طراحی میشود.

      تبصره2ـ حـقوق و مزایا، خوراک، پوشاک، خوابگاه، بهداشت، درمان و سایر حـقوقی که کارکنان وظیفه نیروهای مسلـح از آن برخوردار می‌گـردند، از مـحل بودجه دستـگاه بهکارگیرنده تأمین می‌شود. میزان هزینه مربوط به هر یک از آنـها برابر با مـقررات جاری در نیروهای ‌مـسلح است که همـه ساله از سـوی ستاد کـل ابلاغ میگردد.

      تبصره3ـ مواد (6)، (8) و (9) قانون نیز مشمول مقررات این فصل میگردد.

      ماده71ـ سازمان به کارکنان وظیفه موضوع بند(ب) تبصره ماده (66) در قبال تعهد خدمتی که به دستگاههای بهکار گیرنده میسپارند پس از انجام کامل تعهد، کارت پایان خدمت می‌دهد.

      تبصره1ـ مدت تعهد خدمت اینگونه مشمولین حداقل چهل و هشت ماه است. این مدت شامل دوره تحصیل و آموزش سازمانهای بهکارگیرنده آنان نمیگردد، ولی مدت آموزش نظامی جزء مدت تعهد آنان محسوب می‌شود.

      تبصره2ـ حقوق و مزایای مشمولین مذکور توسط دستگاههای بهکارگیرنده و براساس مقررات استخدامی آنها پرداخت میشود.

      تبصره3ـ تعهد کلیه مشمولینی که تا تاریخ تصویب این قانون در اختیار سازمانهای خارج از نیروهای مسلح قرار گرفتهاند، مطابق مقررات قبلی است و از تاریخ ابلاغ این قانون نیز سازمانهای مذکور تـنها در چهارچوب مقررات پیشبینی شده در این فصل مجاز به استفاده از خدمت مشمولین می‌باشند.

      ماده72ـ آن دسته از متعهدین موضوع بند (ب) تبصره ماده (66) که قبل از اتمام مدت تعهد به هر علت از خدمت برکنار میشوند جهت تعیین وضعیت خدمت به سازمان معرفی میگردند.

      تبصره ـ چنانچه علت برکناری، بیماری یا عدم صلاحیت ناشی از اعمال غیر ارادی آنان به تشخیص سازمان بهکارگیرنده باشد، مدت خدمت انجام شده به تناسب جزء خدمت دوره ضرورت محسوب میگردد.

      ماده73ـ کلیه دستگاههای بهکارگیرنده کارکنان وظیفه موظفند موارد غیبت یا فرار مشمولین موضوع بند (الف) تبصره ماده (66) را به یگان مأمورکننده و ترک خدمت (فرار) مشمولین موضوع بند(ب) ماده مذکور را به سازمان منعکس نمایند.

      ماده74ـ دولت موظف است هزینه آموزش مشمولین وظیفه مأمور را به تعداد سهمیه اختصاص یافته به طور سالانه بر اساس سرانه آموزشی به میزان چهار هزار برابر ضریب ریالی محاسبه و در اختیار ستاد کل قرار دهد تا ستاد کل به میزان سهمیه واگذاری به سازمان های آموزش دهنده پرداخت نماید.

      ماده75ـ در زمان جنگ و یا بسیج همگانی، با تصویب فرماندهی کل کلیه کارکنان وظیفه مأمور به خارج از نیروهای مسلح و یا بخشی از آنان برابر زمانبندی ستاد کل برای انجام خدمت دوره ضرورت در نیروهای مسلح فراخوانده میشوند که در این صورت خدمت باقیمانده خود را در نیروهای مسلح انجام می‌دهند.

      ماده76ـ آیین نامه اجرائی این فصل توسط ستاد کل با همکاری دولت و سایر نهادهای ذی‌ربط تهیه می‌شود و به تصویب فرماندهی کل می‌رسد.

      ماده77ـ نیروهای مسلح مکلفند کارکنان وظیفه را طوری تقسیم کنند که در خاتمه دوره آموزش و ابتداء بهکارگیری حتیالامکان متناسب با تحصیلات و قابلیتها بهکارگیری شوند و برنامهریزی برای تربیت دینی و اخلاقی آنان صورت گیرد.

      تبصره1ـ کارکنان وظیفه در طول مدت دوره آموزش نظامی و تخصصی، مورد ارزیابی قرار می‌گیرند و مبتنی بر مدرک و رشته تحصیلی، آموزش، مهارت و تواناییها، برای هر فرد، دو رسته اصلی و فرعی تعیین میگردد و فرد باید در رسته اصلی یا فرعی خود بهکارگیری شود.

      تبصره2ـ دستورالعمل اجرائی این ماده توسط ستاد کل تهیه و ابلاغ میگردد.

      ماده49ـ مواد الحاقی زیر به عنوان «فصل نهم ـ سایر مقررات» به قانون اضافه میشود:

      ماده78ـ به‌منظور ارتقاء منزلت و بهینه‌سازی اوقات فراغت کارکنان وظیفه باید زمینه‌های استمرار آموزشهای نظامی، عقیدتی، سیاسی، ورزشی، خدماتی، فنی و حرفه‌ای و سوادآموزی در ضمن خدمت فراهم گردد.

      تبصره1ـ دولت مکلف است امکانات، تجهیزات و اعتبارات مورد نیاز اجرای آموزشهای مذکور را تأمین نماید.

      تبصره2ـ آیین‌نامه اجرائی این ماده ظرف سه ماه توسط وزارت دفاع با همکاری دستگاههای ذی‌ربط تهیه می‌شود و پس از تأیید ستادکل به تصویب هیأت وزیران می‌رسد.

      ماده79ـ در مراکز و پادگانهای آموزشی و یگانها دفتر مشاوره و راهنمایی برای کمک به سربازان و ارتباط با خانواده آنان در موارد لازم تشکیل میگردد. این دفاتر موظف‌اند به محض ورود سرباز به پادگان و یگان محل خدمت بر اساس فرمهای از پیش طراحی‌شده محل آموزش و محل خدمت فرد و نحوه ارتباط خانواده با مشمول و یگان را به خانواده اطلاع دهد و نظرات خانواده را درمورد استعدادها، تواناییها و ویژگیهای خاص فرد جویا شود.

      تبصره1ـ درطول مدت خدمت، این دفتر باید بر اساس شناسایی فرد کمکهای لازم به او را بهعمل آورد و با خانواده مشمول حتی درمورد زمان ورود و خروج فرد در یگان تماس داشته باشد.

      تبصره2ـ دستورالعمل اجرائی این ماده توسط ستاد کل تهیه و ابلاغ میگردد.

      ماده80 ـ کلیه وزارتخانه ها، مؤسسات و شرکتهای دولتی موضوع ماده(4) قانون محاسبات عمومی کشور مصوب 1/6/1366 و سایر شرکتهایی که بیش از پنجاه ‌درصد (50%)‌ سرمایه و سهام آنها منفرداً یا مشترکاً به وزارتخانه‌ها، مؤسسات دولتی و شرکتهای دولتی، به استثناء بانکها و مؤسسات اعتباری و شرکتهای بیمه قانونی، تعلق داشته باشند و همچنین شرکتها و مؤسسات دولتی که شمول قوانین و مقررات عمومی به آنها، مستلزم ذکر یا تصریح نام است از جمله شرکت ملی نفت ایران و شرکتهای تابعه وابسته به وزارت نفت و شرکتهای تابعه آنها، سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران و شرکتهای تابعه، سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران و شرکتهای تابعه موظفند با همکاری شهرداری‌ها خدمات و تسهیلات لازم نظیر استفاده از ورزشگاهها، قطارها، اتوبوسها،  گردشگاهها، سینماها و موزه‌ها را برای کارکنان وظیفه در حین خدمت فراهم نمایند.

      تبصره ـ آییننامه اجرائی این ماده توسط وزارت دفاع با همکاری وزارت کشور و رئیس شورای عالی استانها و دستگاههای ذی‌ربط تهیه می‌شود و پساز تأیید ستادکل به تصویب هیأت وزیران میرسد.

      ماده 81 ـ کلیه کارکنان وظیفه و عائله تحت تکفل آنها مطابق آییننامهای که از سوی وزارت دفاع با همکاری وزارتخانه‌های کشور و تعاون، کار و رفاه اجتماعی تهیه می‌شود و پس از تأیید ستادکل به تصویب هیأت وزیران میرسد تحت پوشش بیمه خدمات درمانی نیروهای مسلح قرار میگیرند.

      تبصره1ـ این بیمه به مدت حداکثر یکسال پس از پایان خدمت دوره ضرورت تا زمانی که سربازان فوق اشتغال بهکار پیدا نکردهاند، استمرار می‌یابد.

      تبصره2ـ دولت موظف است خانواده‌هایی را که با اعزام مشمول به خدمت سربازی از نظر تأمین معیشت زندگی با مشکل مواجه می‌شوند و قادر به تمشیت امور خود نباشند بر اساس مفاد قانون نحوه کمک به خانواده‌های مشمولینی که قدرت اداره معاش خود را از دست می‌دهند مصوب 3/6/1366 تا پایان خدمت تحت پوشش قرار دهد.

      ماده82 ـ مقررات این قانون نافی اختیارات فرماندهی کل‌ نیست.

      ماده83 ـ کلیه کارکنان وظیفه در طول خدمت سربازی تحت پوشش بیمه عمر و حوادث موضوع قانون بیمه عمر و حوادث پرسنل نیروهای مسلح، وزارت دفاع و سازمانهای تابعه و وابسته به آنها مصوب 30/6/1376 قرار میگیرند.

      ماده84 ـ صددرصد(100%) درآمدهای حاصله از ارائه خدمات به مشمولان در اخذ معافیت‌ها و همچنین جریمه‌ها به توسعه و تقویت و تجهیز ردههای وظیفه عمومی و بهبود سطح خدمات سازمان وظیفه عمومی به مشمولان، پس از واریز به خزانه طبق قانون بودجه سالانه در اختیار نیروی انتظامی قرار می‌گیرد.

      ماده50 ـ بار مالی ناشی از اجرای این قانون در سال 1390 براساس بند (82) قانون بودجه سال 1390 کل کشور تأمین می‌شود.

اجرای احکام مواد(30)، (38) و (40) و ماده الحاقی(74) موضوع ماده (48)و مواد الحاقی(78) و (81) موضوع ماده (49) این قانون در سالهای آتی منوط به تأمین بار مالی مورد نیاز در بودجه‌های سنواتی است.

     ماده51 ـ آییننامه اجرائی این قانون جز در مواردی که در مواد این قانون مرجع خاصی برای آن مشخص شده است، توسط وزارت دفاع با هماهنگی وزارت کشور و سازمان تـهیه می‌شود و پس از تأیید ستاد کل ظرف سه ‌ماه به تصویب هیأت وزیران میرسد.

      ماده52 ـ از تاریخ تصویب این قانون، قوانین و مقررات زیر لغو می‌گردد:

      1ـ قانون اصلاح تبصره (2) ماده (1) و ماده (9) و الحاق یک ماده به قانون خدمت وظیفه عمومی مصوب 3/8/1366

      2ـ قانون اصلاح ماده (45) قانون خدمت وظیفه عمومی مصوب 14/9/1364

      3ـ قانون اصلاح قانون معافیت یک نفر از فرزندان خانواده‌های شهداء، معلولین، اسراء و مفقودالاثرها از خدمت نظام وظیفه عمومی مصوب 29/6/1377

      4ـ قانون معافیت یک نفر از فرزندان خانواده‌های شهداء، معلولین، اسراء، مفقودالاثرها از خدمت وظیفه عمومی مصوب 1/3/1379

      5 ـ قانون نحوه معاینه پزشکی مشمولان خدمت وظیفه عمومی مصوب 5/7/1368

      6 ـ مـاده (21) قانون حقوق و مزایای مستمر، پس‌انداز ثابت، حق بیمه و بیمه درمانی مـشمولین قـانون ارتش جمـهوری اسلامی ایـران مصوب 27/10/1368 و تبصره‌های آن

      7ـ مـاده (148) قانون مقـررات استـخدامی سپاه پاسـداران انقلاب اسلامی مـصوب 21/7/1370

      8 ـ ضرائب و اعداد حقوقی مربوط به کارکنان وظیفه در ماده(144) قانون مقررات استخدامی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی مصوب 21/7/1370

      9ـ ماده (15) قانون استخدام نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران مصوب 20/12/1382

      10ـ قانون چگونگی پرداخت حقوق پرسنل وظیفه نیروهای مسلح مصوب 7/5/1375 و آیین‌نامة اجرائی تبصره(2) آن

      11ـ ماده (37) قانون مقررات مالی، اداری، استخدامی و تشکیلات جهاد سازندگی مصوب 23/1/1367

      12ـ قانون چگونگی دریافت و تخصیص اعتبار موضوع قانون نحوه معاینه پزشکی مشمولان خدمت وظیفه عمومی مصوب 20/3/1376

      13ـ آیین‌نامة اجرائی بخش معافیت پزشکی قانون خدمت وظیفه عمومی مصوب 9/5/1364

      14ـ آیین‌نامة اجرائی قانون خدمت وظیفه عمومی مصوب 13/5/1364

      15ـ مصوبة هیأت وزیران درمورد افزایش حقوق کارکنان وظیفه نیروهای مسلح مصوب 19/6/1386

      ماده53 ـ این قانون از زمان تصویب لازم‌الاجراء است.

      قانون فوق مشتمل ‌بر پنجاه و سه ماده در جلسه علنی روز یکشنبه مورخ بیست و دوم آبان‌ماه یکهزار و سیصد و نود مجلس شورای اسلامی تصویب شد و در تاریخ 2/9/1390 به تأیید شورای نگهبان رسید.

رئیس مجلس شورای اسلامی ـ علی لاریجانی