تبعیض های جنسیتی، عامل اصلی خشونت علیه زنان

سازمان عفو بین‌الملل در گزارشی اعلام کرد: از هر سه زن در دنیا یک زن به نوعی هدف خشونت قرار می‌گیرد که آزار و اذیت‌های جنسی یکی از شایع‌ترین آنهاست. زنان قربانی در بسیاری موارد برای فرار از اینگونه خشونت‌ها دست به مهاجرت می‌زنند، در حالی‌که به گفته رییس شورای پناهندگان ایتالیا، تعداد زیادی از زنان پناهجوی عازم این کشور در سفرهای خود مورد تجاوز قرار می‌گیرند.

 کریستوفر هاین رییس شورای پناهندگان ایتالیا در گفت‌وگو با شبکه رادیویی آلمان هشدار داد: بسیاری از پناهجویان در طی هزاران کیلومتر سفر دریایی‌ از کشورهای آفریقایی به سواحل اروپا بارها مورد تجاوز قرار گرفته‌اند. این در حالیست که تجاوز و خشونت‌های جنسی از عوامل اصلی مهاجرت بسیاری از آن‌ها بوده است.

تجاوز و خشونت‌های جنسی هنوز در بسیاری از کشورها یکی از ابزارهای جنگی بشمار می‌آید. این امر سبب شد تا شورای امنیت سازمان ملل برای جلوگیری از فجایع جنسی در جنگ طی قطعنامه‌ای که در ژوئن 2013 به تصویب رسید، تاکید کند که خشونت‌های جنسی در صورتی که به‌عنوان شیوه یا تاکتیک جنگی یا بخشی از یک حمله گسترده و سیستماتیک علیه جمعیت غیرنظامی کشوری صورت گیرد می‌تواند جنایت علیه بشریت تلقی شود. در این قعطنامه همچنین تجاوز و دیگر انواع خشونت‌های جنسی در درگیری‌های مسلحانه در ردیف جرایم جنگی قابل مجازات قرار گرفته است.

در واقع مسئله خشونت علیه زنان ریشه در تبعیض‌های جنسیتی دارد. زمانی‌که یک زن در خانواده هدف خشونت قرار می‌گیرد‌، در زندان یا بازداشتگاه مورد بدرفتاری قرار می‌گیرد یا افرادی مسلح به وی تجاوز می‌کنند، به شکلی نابرابر با مردان به این قربانیان توجه و رسیدگی می‌شود.

همچنین عوامل دیگری چون اختلافات طبقاتی، جایگاه اجتماعی، تبعیض‌های قومی و نژادی و سن می‌تواند منجر به خشونت علیه زنان شود که در هر صورت به‌دلیل آسیب‌پذیری بیشتر این قربانیان، آن‌ها شانس کمتری برای دستیابی به عدالت دارند.

متاسفانه طیف گسترده ای از زنان از سوی کسانی مورد خشونت قرار می‌گیرند که بر آن‌ها کنترل یا اختیاراتی دارند، همچون پدر، همسر، برادر یا حتی اقوام نزدیک. بر اساس قوانین بین‌المللی دلت‌ها موظفند از زنان در برابر خشونت‌ها محافظت و از وقوع آن جلوگیری کنند و بدون در نظر گرفتن نسبت یا جایگاه عاملان اینگونه خشونت‌ها وی را مورد مجازات قرار دهند.

قوانین بین‌المللی حمایت از حقوق بشر زنان

- اعلامیه جهانی حقوق بشر؛ در این اعلامیه آمده است: همه افراد دنیا بدون توجه به نوع رنگ پوست، جنسیت،‌ قوم، نژاد، مذهب،‌ زبان‌،‌ عقاید سیاسی، دسته‌بندی‌های اجتماعی و ملی،‌ تمکن مالی و هرگونه تقسیم‌بندی دیگری شامل تمام مفاد این اعلامیه و حقوق و آزادی‌هایی که در آن ذکر شده است می‌شوند.

- اعلامیه جهانی حذف خشونت علیه زنان؛ این اعلامیه خشونت علیه زنان را اینگونه تعریف می‌کند «هرگونه رفتار خشونت‌آمیز که ناشی از تفاوت‌های جنسیتی باشد و منجربه به آسیب و دردهای جسمی،‌ جنسی یا روانی در زنان شود‌، همچنین هر رفتاری که موجب کمتر شدن و محرومیت آن‌ها از آزادی‌هایشان شود چه در مکان‌ خصوصی اتفاق بیفتد و چه در اماکن عمومی خشونت علیه زنان است و دولت‌ها وظیفه دارند اقدامات لازم و مناسب را برای جلوگیری از وقوع این خشونت‌ها بکار گیرند و در صورت وقوع نیز بررسی‌های لازم انجام دهند و عاملان را چه از خانواده‌ قربانی یا حتی از مسوولان دولتی باشند، مجازات کنند.

-کنوانسیون حذف انواع تبعیض‌ علیه زنان: این کنوانسیون‌ تبعیض علیه زنان را بدین شکل تعریف می‌کند که هرگونه تبعیض و محدودیت که ناشی از جنسیت افراد باشد و بر کیفیت زندگی زنان تاثیر بگذارد و آن را هدف قرار دهد، تبعیض جنسیتی است و مهم نیست که قربانی چه جایگاه سیاسی، اقتصادی، فرهنگی یا حتی خانوادگی داشته باشد.

خشونت علیه زنان در تمام نقاط دنیا رواج دارد. اینگونه خشونت‌ها در واقع نقض حقوق بشر هستند و شایع‌ترین آن‌ها عبارتند از:

- خشونت علیه زنان در زندان یا بازداشتگاه

نگهبانان و افسران زندان‌ها در ارائه امکانات و خدمات اختیارات زیادی دارند که منجر به وابستگی کامل زندانیان به آنها می‌شود و این امر بطور مستقیم و غیرمستقیم بر زندانیان تاثیر دارد. از آنجایی که زندانیان زن از چشم عموم مردم دور هستند‌،در صورت وقوع هرگونه خشونت از جمله تجاوز، آزار و اذیت‌های جنسی و فیزیکی به ندرت فرد مجرم مورد مجازات قرار می‌گیرد. زندانیان اغلب از امکانات پزشکی و روانی بسیار کمی برخوردارند و اگرچه تجاوز و خشونت های جنسی در زندان‌ها رواج دارد،‌ حتی در کشوری چون آمریکا نیز کمتر کسی در این رابطه مسوول دانسته می‌شود. به‌عنوان مثال در سال 1997 تنها 10 پرسنل زندان در سراسر آمریکا به‌دلیل جرایم اخلاقی از کار اخراج شدند.

- اسیدپاشی و مرگ ناشی از اختلافات بر سر جهیزیه

در بسیاری از نقاط دنیا زنان به‌دلیل مختلف همچون رد دادن به یک خواستگار یا اختلافات خانوادگی قربانی اسیدپاشی می‌شوند، در حالیکه دولت‌ها برای جلوگیری از این حملات یا محدود کردن فروش اسید به عموم مردم کار زیادی انجام نمی‌دهند. همچنین زنان در کشورهای زیادی چون هند و پاکستان به‌دلیل نداشتن توان مالی کافی برای پرداخت مهریه مورد آزار و اذیت خانواده‌های همسرانشان قرار می‌گیرند که در برخی موارد حتی منجر به مرگ یک زن می‌شود.

- قتل‌های ناموسی- حیثیتی

در جوامع زیادی به زن به‌عنوان‌ آبروی یک خانواده می‌نگرند. در صورت وجود رابطه‌ای خارج از ازدواج میان یک زن و مرد یا حتی در مواقعی که یک زن یا دختر قربانی تجاوز می‌شود، مردان خانواده به بهانه حفظ آبروی خانوادگی‌شان و به این دلیل که کار دیگری نمی‌توانند انجام دهند دست به قتل دختر، خواهر یا همسر خود می‌زنند. در کشوری چون افغانستان زنان مبنی بر برخورداری از آزادی و سلامت جسمی است که بسیاری از موارد می‌تواند جزو مصادیق شکنجه محسوب شود، اما دولت‌ها به‌دلیل وقوع این جرایم در میان خانواده‌ها توانایی بسیار کمی در برخورد و مبارزه با آن دارند.

-ختنه دختران

در 28 کشور آفریقایی و براساس یک سنت قدیمی دست به ختنه دختران می‌زنند که به گفته پزشکان بر سلامت جسمانی آن‌ها تاثیرات منفی زیادی دارد و در بسیاری از کشورها جرم تلقی می‌شود.

بر اساس گزارش پایگاه اینترنتی عفو بین‌الملل، خشونت علیه زنان دارای انواع مختلف دیگری نیز هست که علیرغم گستردگی آن به دلیل وجود فرهنگ مصونیت عاملان در بسیاری جوامع شاهد ادامه آن هستیم.

زنان قربانی خشونت‌های جنسیتی اغلب حمایت نمی‌شوند چون در بسیاری از موارد دولت‌ها خود عامل تبعیض و خشونت علیه زنان هستند.

علاوه بر این، زنان در موارد متعددی به‌دلیل باورهای فرهنگی غلط و ترس از عواقب آن دست به گزارش خشونت نمی‌زنند و از این رو بسیاری از این حوادث گزارش نشده باقی می‌مانند.

خشونت علیه زنان نقض آشکار حقوق بشر است با هیچ بهانه سیاسی، مذهبی یا فرهنگی توجیه نخواهد شد. در واقع فرهنگ نهادینه شده تبعیض علیه زنان موجب می‌شود تا انواع خشونت روزانه و در همه‌جا علیه این قشر از جوامع دنیا رخ دهد. از این رو عفو بین‌الملل از جامعه جهانی و عموم مردم خواست تا برای حذف خشونت علیه زنان و دستیابی آن‌ها به برابری و عدالت تلاش کنند.