رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری درباره ابطال مقرره قطع مستری بازنشستگی و وظیفه افراد بالای 90 و 95 سال

شماره پرونده: ۹۹۰۲۲۷۷     تاریخ دادنامه: ۱۴۰۰/۰۴/۲۲   شماره دادنامه: ۱۴۰۰۰۹۹۷۰۹۰۵۸۱۱۲۳۷

مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

شاکی: آقای عادل شیبانی

موضوع شکایت و خواسته: ابطال نامه شماره ۱۱۱۹۳؍د؍۲۲۰۰۱-۹؍۷؍۱۳۹۹ مدیرکل امور فنی صندوق بازنشستگی کشوری

گردش کار: شاکی به موجب دادخواستی ابطال نامه شماره ۱۱۱۹۳؍د؍۲۲۰۰۱-۹؍۷؍۱۳۹۹ مدیرکل امور فنی صندوق بازنشستگی کشوری را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است که:

  ” طبق مواد ۸۶۷ و ۱۰۱۱ الی ۱۰۳۰ قانون مدنی و مواد ۲۲ الی ۲۹ قانون ثبت احوال، احکام واقعه فوت به صورت حقیقی و فرضی بیان شده است، بدین صورت که در فوت حقیقی مطابق ماده ۲۴ قانون ثبت احوال، تصدیق پزشک یا دو نفر شاهد ملاک است و برای موت فرضی نیز مطابق مواد صدرالذکر قانون مدنی رأی دادگاه صالح فصل­الخطاب تلقی می­گردد و در هیچ یک از مقررات مذکور، مقرره­ای مبنی بر تلقی وفات برای افراد بالای ۹۵ سال وجود ندارد، لذا مفاد مصوبه مورد شکایت که اصل را بر وفات افراد بالای ۹۵ سال قرار داده، موجب تضییع حقوق ایشان بوده، مغایر قانون و بر خلاف اصل استصحاب می­باشد.مصوبه مورد شکایت، با رأی هیأت عمومی به شماره ۱۱۶۸-۱۷؍۱۱؍۱۳۹۶ نیز مخالفت دارد. بنابراین بر اساس مواد ۱۲، ۸۴ و عندالاقتضا ماده ۹۲ قانون دیوان عدالت اداری، ابطال مقرره مورد استدعاست. “

  متن مقرره مورد شکایت به شرح زیر است:

  ”  مدیرعامل محترم شرکت طراحی و مهندسی بهور

   موضوع: احراز هویت بازنشستگان و موظفین ۹۰ سال به بالا

 با سلام

«احتراماً ضمن ارسال فایل اکسل درباره بازنشستگان و موظفین بالای ۹۰ سال سن و به منظور احراز هویت آنان خواهشمند است دستور فرمایید اقدامات لازم به شرح ذیل در سیستم احکام به عمل آورند:

۱- حقوق بازنشستگی و وظیفه بازنشستگان و موظفین ۹۵ سال سن به بالا از تاریخ ۱؍۷؍۱۳۹۹ قطع و در صورت داشتن تلفن همراه برای هر رکورد نسبت به ارسال پیامک با این مضمون اقدام نمایند.

بازنشسته/موظف محترم با توجه به لزوم شناسایی و احراز هویت برای استمرار پرداخت حقوق مقتضی است شخصاً با داشتن مدارک مثبته تا ۲۵؍۷؍۱۳۹۹ به واحدهای اجرایی صندوق مراجعه نمایید.

بدیهی است امکان جاری نمودن رکورد توسط مدیر استان با احراز هویت (حضور و عنداللزوم اعزام همکار برای شناسایی در منزل یا آسایشگاه) و ملاحظه اصل شناسنامه و کارت ملی نیز در صورت تشخیص، اخذ تأییدیه سازمان ثبت احوال کشور- گواهی امین اموال مطابق ماده ۱۰۴ قانون امور حسبی در مواردی که فرد به علت کبر سن امکان مراجعه حضوری نداشته یا توسط وکیل حقوق ایشان دریافت می­گردد- همچنین حقوق­بگیران مقیم خارج از کشور با ملاحظه گواهی جدیدالصدور مبنی بر در قید حیات بودن که به تأیید کنسولگری ایران در خارج از کشور رسیده باشد به همراه اصل اسناد هویتی و وکالتنامه سال جدید ضروری خواهد بود.

۲- درباره بازنشستگان و موظفین بین ۹۰ تا ۹۵ سال سن، در حال حاضر از صدور هر گونه احکام افزایش حقوق

جلوگیری و به ترتیب:

در تاریخ ۱؍۹؍۱۳۹۹ نسبت به قطع حقوق بازنشستگان و موظفین ۹۵ سال سن،

در تاریخ ۱؍۱۰؍۱۳۹۹ نسبت به قطع حقوق بازنشستگان و موظفین ۹۳ و ۹۴ سال سن،

در تاریخ ۱؍۱۱؍۱۳۹۹ نسبت به قطع حقوق بازنشستگان و موظفین ۹۰ تا ۹۳ سال سن اقدام و مراحل فوق مبنی بر ارسال پیامک و همچنین امکان دریافت مدارک مثبته برای احراز هویت توسط مدیریت­های استانی برای جاری نمودن رکوردها نیز اقدام نمایند.» – مدیرکل امور فنی صندوق بازنشستگی کشوری”

  در پاسخ به شکایت مذکور مدیرکل دفتر حقوقی و امور املاک صندوق بازنشستگی کشوری به موجب لایحه شماره ۲۰۷۷؍ص؍۲۳۵-۱۶؍۱۲؍۱۳۹۹ توضیح داده است که:

  ” با عنایت به اینکه موضوع چگونگی و کیفیت ثبت وقایع احوال شخصیه چهارگانه (ولادت، ازدواج، طلاق و فوت) مطابق قانون مدنی مشخص می باشد. منشاء صدور نامه شماره ۱۱۱۹۳؍د؍۲۲۰۰۱-۹؍۷؍۱۳۹۹ اداره کل امور فنی این صندوق صرفاً جنبه نظارتی و احراز بر وضع افراد بالای ۹۵ سال از لحاظ حیات و ممات آنان از لحاظ توقف موقت در صدور احکام ترمیم اشخاص موصوف در هر سال داشته که پس از اطمینان و احراز هویت به شرحی که در نامه درج است، نسبت به استمرار پرداخت و صدور حکم ترمیم سنواتی ایشان اقدام می گردد. بنابراین شناسایی گیرندگان حقوق بازنشستگی و نظارت بر حسن انجام امور یکی از تکالیف و وظایف تمام دستگاه های اجرایی است، علیهذا با توجه به خلط موضوع از لحاظ وضعیت مترتب بر نامه مذکور (جنبه نظارتی) و عدم منافات با مقررات قانون مورد اشاره ( قانون مدنی) رد دادخواست نامبرده مورد استدعاست. “

هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ۲۲؍۴؍۱۴۰۰ با حضور معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.

رأی هیأت عمومی

با توجه به اینکه نحوه احراز و ثبت فوت افراد در مواد ۱۰، ۱۱ و ۲۲ الی ۳۰ قانون ثبت احوال مصوب سال ۱۳۵۵ مشخص شده و موارد موت فرضی اشخاص نیز در مواد ۱۰۱۹ و ۱۰۲۰ قانون مدنی احصاء گردیده و در هیچ یک از مواد قانونی مذکور بالاتر بودن سن افراد از ۹۰ و ۹۵ سال به عنوان قرینه‌ای بر موت حقیقی یا فرضی آنها تلقّی و تعیین نشده است، بنابراین نامه شماره ۱۱۱۹۳؍د۲۲۰۰۱-۹؍۷؍۱۳۹۹ مدیرکل امور فنی صندوق بازنشستگی کشوری که متضمن قطع مستمری بازنشستگی و وظیفه افراد بالای ۹۰ و ۹۵ سال و عدم افزایش مستمری آنان تا زمان احراز هویت مجدد به جهت احتمال فوت افراد مذکور است، خارج از حدود اختیار و مغایر با قوانین مذکور است و مستند به بند ۱ ماده ۱۲ و مواد ۱۳ و ۸۸ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ از تاریخ تصویب ابطال می‌شود./

 مهدی دربین

  هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

 معاون قضایی دیوان عدالت اداری