نظریه مشورتی

با عنایت به ماده 25 قانون مجازات اسلامی مصوب سال 1392 و تبصره یک آن که مقرر می‌دارد «در غیر موارد فوق مراتب محکومیت در پیشینه کیفری محکوم درج می‌شود لکن در گواهی‌های صادره از مراجع ذی‌ربط منعکس نمی‌شود مگر به درخواست مراجع قضایی برای تعیین یا بازنگری در مجازات» چنانچه شخصی دارای یکی از محکومیت‌های بندهای سه‌گانه ماده 25 باشد و پس از اجرای حکم یا شمول مرور زمان، مدت زمان محرومیت از حقوق اجتماعی مقرر در بندهای مزبور نیز سپری شود و نیز چنانچه شخصی مشمول تبصره یک ماده مزبور شود، سپس سوابق کیفری آنها از دادگستری استعلام شود، آیا مرجع قضایی در گواهی‌های صادره مجاز است عبارت «فاقد سابقه کیفری است» را ذکر کند؟

با توجه به اینکه صرفا محکومیت قطعی در جرایم عمومی طبق ماده 25 قانون مجازات اسلامی 1392، محکوم‌علیه را در مدت‌های مقرر در ذیل این ماده، از حقوق اجتماعی محروم می‌کند و با انقضای این مواعد،‌‌ همان‌طور که در تبصره 2 ماده 26 قانون مذکور تصریح شده، شخص اعاده حیثیت حاصل می‌کند و آثار تبعی محکومیت وی نیز زائل می‌شود لذا صدور گواهی عدم سوءپیشینه بلامانع بوده و لزومی به درج محکومیت در گواهی صادره نیست. محکومان موضوع تبصره یک ماده 25 قانون مجازات اسلامی 1392 فاقد سابقه محکومیت مؤثر محسوب می‌شوند و محکومیت آنان در گواهی‌های صادره درج نمی‌شود مگر آن که استعلام‌کننده مرجع قضایی باشد که در این صورت محکومیت غیرمؤثر آنان نیز به مرجع مذکور منعکس می‌شود.

با توجه به اینکه در ماده 454 قانون مجازات اسلامی در ادله اثبات دیه علاوه بر قسامه ادله اثبات دیون و ضمان مالی پذیرفته شده است، آیا منظور همـان ادله ذکرشـده در آیین دادرسی مدنی است؟ در صورت مثبت بودن، حال اگر شاهدان قضیه در مورد اتهام ایراد ضرب و جرح عمدی با چاقو در دادگاه جرح شود و مدعی خصوصی دلیل دیگری نداشته باشد و نامبرده (مدعی خصوصی) از دادگاه تقاضای سوگند کند، آیا در راستای ماده 270 به بعد از  قانون آیین دادرسی مدنی امکان صدور قرار اتیان سوگند و صدور رأی فقط از حیث اثبات دیه وجود دارد یا خیر؟

طبق ماده 208 قانون مجازات اسلامی 1392، حدود و تعزیرات با سوگند، نفی یا اثبات نمی‌شوند اما قصاص، دیه، ارش و ضرر و زیان ناشی از جرم مطابق قانون با سوگند اثبات می‌شود همچنین با توجه به ماده 454 قانون مذکور، ادله اثبات دیه، علاوه بر قسامه‌‌ همان ادله اثبات دیون و ضمان مالی است بنابراین دیه مربوط به ضرب و جرح عمدی با سوگند قابل نفی و اثبات است و تشریفات آن مطابق مقررات قانون مجازات اسلامی و آیین دادرسی مدنی از مواد 270 تا 279 است.

با توجه به تبصره یک ماده 134 قانون مجازات اسلامی اگر در یک حادثه رانندگی دو نفر مقتول و سه نفر مجروح شوند، آیا باید پنج مجازات تعیین شود یا یک مجازات؟

در فرضی که بی‌احتیاطی راننده موجب فوت و مصدومیت عده‌ای شده است، موضوع با توجه به تبصره یک ماده 134 قانون مجازات اسلامی 1392 «از رفتار مجرمانه واحد، نتایج مجرمانه متعدد حاصل شود...» مشمول مقررات این ماده (تعدد مادی) است و سوای دیه مقتولین و مصدومین، فقط مجازات تعزیری اشد قابل اجرا است.