درخواست اعاده دادرسی در دیوان عدالت اداری چگونه است؟

مطابق ماده 100 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری، دادخواست اعاده دادرسی با رعایت مواد مربوط به دادخواست، مندرج در این قانون با ذکر جهتی که موجب اعاده دادرسی شده است به شعبه صادرکننده رأی تقدیم می‌شود.

طرح درخواست اعاده دادرسی در دیوان عدالت اداری چگونه است؟ تقاضای اعاده دادرسی مستلزم رعایت شرایطی است که قانون‌گذار در نظر گرفته است که عبارتند از:

1. تقدیم دادخواست: مطابق ماده 100 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری، «دادخواست اعاده دادرسی با رعایت مواد مربوط به دادخواست، مندرج در این قانون با ذکر جهتی که موجب اعاده دادرسی شده است به شعبه صادرکننده رأی تقدیم می‌شود.»

2. پرداخت هزینه دادرسی: براساس ماده 101 قانون فوق، «هزینه دادخواست اعاده دادرسی برابر هزینه تقدیم دادخواست به شعب تجدیدنظر دیوان است.»

3. ارائه مدارک و مستندات لازم: طرح درخواست اعاده دادرسی بدون مدرک پذیرفته نیست و متقاضی باید ادله اثباتی خود را ارائه نماید.

4. رعایت فرجه قانونی در طرح تقاضا: تقدیم دادخواست اعاده دادرسی باید در فرجه قانونی صورت گیرد و قانون‌گذار در ماده 99 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مهلت بیست روز را در این خصوص در نظر گرفته است.

البته جملات مذکور ناظر بر دو مبنای زمانی خواهد بود که عبارتند از:

الف) بیست روز از تاریخ ابلاغ رأی قطعی موضوع تقاضای اعاده دادرسی

پس از اینکه رأی قطعی شعبه دیوان به ذینفع ابلاغ شد هریک از اصحاب پرونده که خودرا مستحق تقدیم دادخواست اعاده دادرسی می‌دانند از تاریخ ابلاغ، صرفاً‌بیست روز فرصت دارند در زمینه طرح درخواست مذکور اقدام کنند.

ب) بیست روز از تاریخ حصول سبب اعاده دادرسی

ممکن است پس از ابلاغ رأی قطعی و انقضای فرجه بیست روزه مضووع بند الف. مذکور، شرایطی ایجاد شود که زمینه تقاضای اعاده دادرسی از آن زمان فراهم شود که با توجه به مواد 98 و 99 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری شامل موارد ذیل است:

الف- وجود حکم متعارض دیگر: به این معنی که رأی موضوع تقاضای اعاده دادرسی با حکم دیگری در خصوص همان دعوی و اصحاب آن که قبلاً توسط همان شعبه یا شعب دیگر صادر شده متعارض بوده بدون آنکه سسب قانونی موجب این تعارض باشد. تاریخ وصول رای جدید مبنای زمانی تقدیم دادخواست اعاده دادرسی خواهد بود.

ب- اثبات جعلی بودن یا عدم اعتبار اسنادی که در رأی مستند قرار گرفته است، چنانچه اسناد شعبه دیوان براساس مدارکی صادر شده باد که متعاقباً فقدان اعتبار یا جعلیت آن اسناد ثابت شود امکان اعاده دادرسی بر همین اساس فراهم می‌شود لیکن اثبات عدم اعتبار مدارک مذکور باید متکی بر رأی قطعی محکمه‌ای باشد که صلاحیت رسیدگی به موضوع را داشته باشد.

نکته 1: کیفرخواست دادسرای مربوطه مبنی بر احراز جعلیت مدارک و یا سند مورد نظر نمی‌تواند مبنای درخواست اعاده دادرسی قرار گیرد چرا که ب. بند «ث» ماده 98 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری، اثبات این امر را به موجب حکم دادگاه صالحه مبنا قرار داده است.

نکته 2: آرای غیرقطعی محاکم نیز نمی‌تواند مبنای اعاده دادرسی قرار گیرد، چون که مطابق ماده 1 قانون اجرای احکام مدنی، احکام غیرقطعی منشأ اثر تلقی نمی‌شوند بنابراین رأی ثابت کننده جعلیت یا عدم اعتبار مدارک مورد نظر باید قطعی باشد تا قابلیت استناد در مرحله تقدیم دادخواست اعاده دادرسی را داشته باشد.

نکته 3: تفاوتی ندارد که در طرح شکایت یا اقامه دعوی اثبات جعلیت یا سلب اعتبار مدرک مورد نظر، در مراجع قضایی مربوطه توسط متقاضی اعاده دادرسی و یا از سوی سایرین صورت پذیرفته باشد بلکه مهم اثبات موضوع جعلیت یا عدم اعتبار مدارک و اسناد مورد نظر است تا موجبات طرح درخواست اعاده دادرسی به کیفیت فوق‌الذکر فراهم شود.

نکته 4: از زمان تحصیل رأیی که ثابت کننده جعلیت یا عدم اعتبار مدارک مودر استناد در رأی شعبه دیوان هستند، بیست روز فرجه برای طرح دادخواست اعاده دادرسی وجود خواهد داشت حتی اگر مدت‌های مدید از صدور و ابلاغ رأی قطعی شعبه دیوان گذشته باشد صرفاً‌زمان تحصیل رأی ملاک است.

5- ذکر جهت اعاده دادرسی در دادخواست مطروحه: متقاضی اعاده دادرسی اساساً بدون جهت یا جهات قانونی نمی‌تواند دادخواست اعاده دادرسی تقدیم نماید و طرح دعوی اعاده دادرسی بدون جهت قانون مسموع نبوده و مردود تلقی می‌گردد و جهت قانونی الزاماً یکی از جهات شش‌گانه مندرج در ماده 98 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری است.