آشنایی با اصطلاحات حقوقی

اتلاف: از بین بردن مال دیگری را گویند. چه قسمتی از یک مال باشد و چه تمام آن. با اتلاف مال دیگری برای اتلاف‌کننده مسئولیت مدنی ایجاد می‌شود؛ اعم از اینکه تلف عمدی یا غیرعمدی باشد. یعنی فرقی نمی‌کند کسی عمدا خانه دیگری را آتش بزند یا با روشن کردن آتش بیش از حد متعارف در حیات منزل خود، بدون آنکه قصد آتش‌سوزی منزل را داشته باشد، آتش به خانه دیگری سرایت کرده و موجب اتلاف شود.

اجراییه: ورقه‌ای است که تحت تشریفات خاص قانونی در مراجع قضایی یا اداری مانند اداره ثبت اسناد و املاک تهیه می‌‌شود و مفاد آن متضمن دستور دادگاه به انجام موضوع آن است. برای مثال حکم دادگاه مبنی بر پرداخت سه ماه اجاره‌بهای معوقه یا تخلیه ساختمان مسکونی یا الزام به تنظیم سند رسمی. همچنین اجراییه ممکن است از سوی مراجع اداری مانند اداره ثبت اسناد و املاک برای اجرای مهریه صادر شود.

اخذ به شفعه: هرگاه مال غیرمنقول قابل تقسیمی مانند خانه یا زمین بین دو نفر مشترک باشد و یک از شرکا، سهم خودش را به شخص ثالثی بفروشد، شریک دیگر حق دارد به اندازه وجهی که شخص ثالث پرداخته است، به او بدهد و کل مال را تملک کند و شخص ثالث نقشی در اعمال این حق از سوی شریکش ندارد. از‌این‌رو در معامله مال غیرمنقول که دارای شریک است، باید توجه کرد که شریک حق اعمال اخذ به شفعه دارد.

ارش: در معاملات عبارت است از کسری که صورت آن تفاوت قیمت صحیح  و معیوب روز تقویم مال مورد معامله و مخرج آن کسر قیمت صحیح روز تقویم است. هرگاه این کسر ضرب در قیمت بهای روز و وقوع عقد شود، حاصل این ضرب را ارش می‌گویند و در امور کیفری هر گاه در قانون برای عضوی دیه مقدر و تعیین نشده باشد برای آن عضو توسط کارشناس یا قاضی ارش تعیین می‌شود. برای مثال دست دارای دیه معین است یعنی 50 نفر شتر اما طحال دارای دیه معین نیست و قاضی برای آن ارش تعیین می‌کند.
استرداد دعوی: در امور حقوقی هر گاه خواهان (مدعی) از دعوی و ادعای خود، با رضایت خودش صرف‌نظر کند، اصطلاحا گفته می‌شود که خواهان دعوایش را مسترد کرده است.

استرداد مجرمین: بازپس‌گرفتن مجرم ایرانی است که پس از ارتکاب جرم از ایران به کشور دیگر فرار می‌کند یا باز‌پس‌گیری مجرمی که دارای تابعیت خارجی است و در کشور خودش مرتکب جرم شده و به ایران گریخته است. در هر حال استرداد مجرمین نیاز به توافق قبلی بین دولت‌ها دارد.

اسقاط کافه خیارات: معمولا در قراردادها این عبارت آورده می‌شود تا عقد قوام و ثبات پیدا کند و از حالت تزلزل خارج شود. مقصود از خیار همان اختیار است برای مثال اختیار فروشنده برای فسخ معامله.

اشاعه: اجتماع و جمع شدن حقوقی چند نفر بر مال معین را گویند. برای مثال مالکیت مشاعی چند نفر بر روی یک زمین مال مورد اشاعه را مال مشاع گویند.

اخطاریه: یادآوری کردن رسمی یک یا چند موضوع در حدود مقررات به مخاطب است. مانند اخطاریه برای حضور در دادگاه حقوقی یا ارایه اصول اسناد در دادگاه یا پرداخت مالیات توسط اداره دارایی.

ارتفاق: حقی است برای ملک شخصی در ملک دیگری مانند حق عبور آب از ملک غیر و حق گشودن ناودان در زمین دیگری.

ارث: دارایی متوفی بعد از کسر واجبات مالی، بدهی و ثلث اموال را ارث گویند به این دارایی ماترک گفته می‌شود.

ابلاغ قانونی: هر گونه ابلاغی که مطابق مقررات قانونی است اما به شخص مخاطب یا وکیل او صورت نمی‌گیرد. برای مثال اگر برگه اخطاریه وقت حضور در دادگاه به همسر مخاطب ابلاغ شود، ابلاغ قانونی است.

اسقاط کافه خیارات: معمولا در قراردادها این عبارت آورده می‌شود تا عقد قوام و ثبات پیدا کند و از حالت تزلزل خارج شود. مقصود از خیار همان اختیار است برای مثال اختیار فروشنده برای فسخ معامله.

اشاعه: اجتماع و جمع شدن حقوقی چند نفر بر مال معین را گویند. برای مثال مالکیت مشاعی چند نفر بر روی یک زمین مال مورد اشاعه را مال مشاع گویند.

اخطاریه: یادآوری کردن رسمی یک یا چند موضوع در حدود مقررات به مخاطب است. مانند اخطاریه برای حضور در دادگاه حقوقی یا ارایه اصول اسناد در دادگاه یا پرداخت مالیات توسط اداره دارایی.

ارتفاق: حقی است برای ملک شخصی در ملک دیگری مانند حق عبور آب از ملک غیر و حق گشودن ناودان در زمین دیگری.

ارث: دارایی متوفی بعد از کسر واجبات مالی، بدهی و ثلث اموال را ارث گویند به این دارایی ماترک گفته می‌شود.

ابلاغ قانونی: هر گونه ابلاغی که مطابق مقررات قانونی است اما به شخص مخاطب یا وکیل او صورت نمی‌گیرد. برای مثال اگر برگه اخطاریه وقت حضور در دادگاه به همسر مخاطب ابلاغ شود، ابلاغ قانونی است.


URL : https://www.vekalatonline.ir/articles/154085/آشنایی-با-اصطلاحات-حقوقی/