مطالب و مقالات بخش قوانین

در شماره گذشته در گفت‌وگو با دکتر حسن مرادی، حقوقدان و عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی با خلأهای قانونی در زمینه استیفای حق قصاصِ صغار و مجانین در قانون مجازات اسلامی مصوب 1370 آشنا شدید در بخش دوم این گفت‌وگو با نگاهی به آرا و نظر فقهای امامیه، سیاست تقنینی قانون مجازات اسلامی جدید در خصوص استیفای حق قصاص صغار و مجانین (محجورین) را مورد بررسی قرار می‌دهیم

اعسار به ناتوانی مالی گفته می‌شود و انواع مختلفی دارد؛ کسانی که با مسایل حقوقی آشنایی دارند کم‌ و بیش تا این اندازه با مفهوم اعسار ‌آشنا هستند؛ اما باید خاطرنشان کرد که در میان انواع مختلف اعسار، بیشتر اعسار «محکوم‌به» را شناخته شده است که به معنی ناتوانی مالی از پرداخت مالی است که به موجب حکم دادگاه باید پرداخت شود در این فرض حکمی صادر شده است و بر اساس آن مالی باید پرداخت شود؛ اما محکوم ادعا می‌کند که توانایی مالی پرداخت آن را ندارد و باید به صورت قسطی پرداخت کند و از دادگاه درخواست قسط‌بندی می‌کند

با توجه به شرایط خاص تجارت و برای در نظر گرفتن اصل اعتماد و سرعت که لازمه کار تاجران است قانون برای رسیدگی به دعاوی تاجران وضعیت‌های خاصی را پیش‌بینی کرده است؛ مصداق بارز آن دعوای ورشکستگی است که تشریفات آن در میان دعاوی منحصر به فرد است

قانون جدید مجازات اسلامی بعد از سال‌ها کش‌و‌قوس بالاخره در خرداد ماه امسال به تایید شورای نگهبان رسید و با گذشت مهلت قانونی تبدیل به قانون لازم‌الاجرا شد متن این قانون با تغییرات مختلفی روبه‌رو بوده است و از جمله بخش‌هایی که در این قانون دچار تغییر شده، باب قصاص است که یکی از سنگین‌ترین مجازات‌های موجود در قوانین محسوب می‌شود

با توجّه به شرایط ویژه ی کنونی کشور، سیزدهم مرداد ماه بسیاری از فعّالین اجتماعی با دقّت و نگرانی مراسم تحلیف و سخنرانی جناب آقای دکتر روحانی ریاست محترم جمهور را دنبال می نمودند از نکات برجسته ی سخنان ایشان برای اینجانب به عنوان یک وکیل دادگستری، تأکید بر کرامت انسان، حفظ حقوق افراد، ارتقاء حقوق زنان، توجّه به حقوق اقلیت های قومی و مذهبی، تأکید بر صلح طلبی و پرهیز از جنگ افروزی بود

یک وکیل پایه یک دادگستری در خصوص علل افزایش ارتکاب زمین‌خواری گفت علاوه بر وجود خلأهای قانونی افزایش دقیقه‌ای ارزش زمین منجر به افزایش ارتکاب زمین‌خواری شده است

یک حقوقدان گفت ثبت طلاق ایرانیان مقیم خارج از کشور در کنسولگری‌های جمهوری اسلامی ایران و به درخواست کتبی زوجین یا زوج با ارائه گواهی اجرای صیغه طلاق امکان‌پذیراست و مرجع صدور این گواهی یا حکم طلاق نیز محاکم ایران می باشد

اگر بخواهیم نقدی بر قوانین جدید داشته باشیم مسئله تعویق صدور حکم کمی‌جای تأمل دارد و‌اینکه تعویق و تعلیق حکم و همچنین آزادی مشروط از اختیارات قاضی است و نه تکلیف قاضی

یک متهم در حالتی با عنوان مجرم از در دادگاه کیفری خارج می‌شود که در جریان تحقیقات مقدماتی دلایل و مدارک علیه وی جمع شده است؛ اهمیت تحقیقات مقدماتی در جایی آشکارتر می­‌شود که جمع‌آوری دلایل و کشف و ضبط اموال ناشی از جرم، بازرسی منزل، محل کار و سایر محل‌ها نقش اساسی در نتیجه دادرسی دارند برای اینکه این تحقیقات به درستی انجام شود قانون اختیاراتی در اختیار مقامات دادسرا قرار داده است از جمله آنها می‌توان اقدام به تفتیش و بازرسی منازل، اماکن و اشیا را نام برد از طرف دیگر یکی از حقوق شهروندان این است که حرمت حریم خصوصی آنان حفظ شود بنابراین باید حد وسطی میان این دو حق وجود داشته باشد؛ یعنی از یک سو مردم از حق شهروندی احترام به حریم خصوصی و حفظ مسکن از تعرض برخوردار باشند و از سوی دیگر مقامات قضایی نیز بتوانند در موارد لزوم از طریق تفتیش و بازرسی اماکن کشف جرم و برخورد با متهم را تسهیل کنند در ادامه خواهیم دید که چگونه این دو حق با هم جمع شده است

یک متهم در حالتی با عنوان مجرم از در دادگاه کیفری خارج می‌شود که در جریان تحقیقات مقدماتی دلایل و مدارک علیه وی جمع شده است؛ اهمیت تحقیقات مقدماتی در جایی آشکارتر می­‌شود که جمع‌آوری دلایل و کشف و ضبط اموال ناشی از جرم، بازرسی منزل، محل کار و سایر محل‌ها نقش اساسی در نتیجه دادرسی دارند برای اینکه این تحقیقات به درستی انجام شود قانون اختیاراتی در اختیار مقامات دادسرا قرار داده است از جمله آنها می‌توان اقدام به تفتیش و بازرسی منازل، اماکن و اشیا را نام برد از طرف دیگر یکی از حقوق شهروندان این است که حرمت حریم خصوصی آنان حفظ شود بنابراین باید حد وسطی میان این دو حق وجود داشته باشد؛ یعنی از یک سو مردم از حق شهروندی احترام به حریم خصوصی و حفظ مسکن از تعرض برخوردار باشند و از سوی دیگر مقامات قضایی نیز بتوانند در موارد لزوم از طریق تفتیش و بازرسی اماکن کشف جرم و برخورد با متهم را تسهیل کنند در ادامه خواهیم دید که چگونه این دو حق با هم جمع شده است

عقد نکاح پیچیده‌ترین عقد مصرح در قوانین مدنی کشور است پیچیدگی حقوقی مربوط به عقد نکاح ناشی از اهمیت شخصیت طرفین برای انعقاد آن است در پی انعقاد نکاح، تکالیف بسیاری بر ذمه زن و شوهر قرار می‌گیرد؛ بنابراین قبل و پس از ایجاد رابطه زوجیت و نیز انحلال آن حاوی نکات حقوقی فراوانی است

صنعت تبلیغات پرسود و پرجاذبه به پیش می‌رود؛ بر این اساس حضور تبلیغات در قلمرو زندگی هر ایرانی روز به روز بیشتر می‌شود در حالی که مقررات مربوط به این حوزه سال‌هاست که راکد و ثابت مانده است بدون تردید، تصویب قانون همیشه حلال مشکلات نیست که برعکس گاه خود اسباب مشکل می‌شود؛ اما مقررات حوزه تبلیغات، با وجود پراکندگی و ابهام در حدود و مرزها، نیاز جدی به بازنگری دارد؛ گویا قانونگذار مدت‌هاست که از فعالان صنعت تبلیغات عقب مانده است

چنانچه در متن چک قید شده باشد که چک بابت تضمین انجام معامله یا تعهدی داده شده است، مجدداً حق اقدام کیفری زائل می‌شود

هیات عمومی دیوان عدالت اداری بخشنامه قائم‌مقام وزیر و رییس مرکز امور بین‌الملل و مدارس خارج از کشور وزارت آموزش و پرورش را به دلیل مغایرت با قانون ابطال کرد

معاون اول قوه قضاییه از جدب 1000 قاضی طی سال جاری به منظور استفاده در بخش‌های مختلف کشور خبر داد

قاضی دیوان عالی کشور گفت قبلاً در احکام شریعت حد، قصاص و پیش‌بینی شده بود، اما در کنار اینگونه از مجازات‌ها، توبه و عفو هم داریم که در قانون سابق مجازات اسلامی پیش‌بینی نشده بود، ولی در حال حاضر در قانون جدید مجازات اسلامی یک رویکرد تعادلی در نظر گرفته شده است

در جلسه مسئولان عالی قضایی که در سال 87 به ریاست آیت‌الله هاشمی شاهرودی، رئیس قوه قضاییه تشکیل شده بود، جرم سیاسی مورد بحث و بررسی قرار گرفت که در نهایت مسئولان در تبیین ماده چهارم لایحه قانون مجازات اسلامی جرم سیاسی و مجازات‌های مرتبط با آن را تصویب کردند در حالیکه این اقدام قوه قضاییه به نوعی برداشتن نخستین گام به سمت تعریف جرم سیاسی در کشور محسوب می‌شد، بعد از 6 سال تعریف جرم سیاسی و تعیین مصادیق آن قرار است در کمیسیون حقوقی مجلس مورد بررسی قرار گیرد

کسی که در زندان مرتکب جرمی ‌نشده حسن اخلاق داشته همه در عفو او تاثیر‌گذار است

متاسفانه به دلیل کوتاهی‌هایی که در مورد تودیع وثیقه صورت می‌گیرد متهمان بهترین راه برای رهایی از زندان را فرارکردن تشخیص می‌دهندکه این برای جامعه و زندان مایه ننگ است در بعضی از موارد نیز هنگام انتقال زندانیان به زندان دیگر با زیرکی و هوشمندی یا کوتاهی ماموران زندانی متواری می‌شود

«قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری» به تازگی تصویب و ابلاغ شد صلاحیت‌ها‌ و آیین دادرسی در این قانون تا حدودی نسبت به «قانون دیوان عدالت اداری» مصوب 1385 و «قانون آیین دادرسی دیوان عدالت اداری» مصوب 1379 دچار تغییرهایی شده است برای بررسی تشکیلات و نوآوری‌های قانون جدید، در نشستی باکارشناسان این موضوع‌ها را مورد بررسی قرار دادیم